Yazmayalı çok oldu di'mi sana, sanki dost kazıklarından kendimi derslere, kamera ekipmanlarına ve sinema eğitimine vurmuşum gibi oldu di'mi? Hayır öyle değil, aksine sana olan bekleyişim, azalacağına kanaat ediyor da olsam bir umut ile arttı, sanki beni bir üniversite kampüsünde bekliyor olma ihtimalin diğerlerinin çokça öyesndeymiş gibi. Böyle düşündükçe kendimi fırtınada dümene asılan ve başaracağının bilincindeymişcesine gülümseyen bir uzun yol kaptanı misali hissetmekten alıkoyamıyorum nedense, son bir dem sandığım o çabam aniden çoğalıveriyor, yanisi bir bakıma olmayan bir seni sevmek beni büyümeye ve gelişmeye elverişli bir adam kılıyor ve de en önemlisi zayıfın yok olduğu "doğal seçilim" hususunda beni tarihe bir istisna olarak not üşüyor, bu defa zayıf değil zalim olan kaybediyor.

Geleceğim, ikimiz de az daha sabredelim, bu bizim olmayan ve açıkça yok bulunduğumuz güya "yaşam" alanlarında, kendi coğrafyamızı kurmak inan ki kolay bir hal alacak pek yakında. Rahat ol sen kırılgan ev kurabiyem, bir baba olarak her şeyi çoktan düşünmüştüm ben, artık senin yegâne yapman gereken beni düşünmek ve biraz daha katlanmak bu yabancılığımıza, pek yakında emin ellerdesin, seni asla bile isteye üzüp incitmeye cesareti olmayacağından kendin de kanının son damlasına kadar emin olabileceğin birinin, yalnız ama yalnız sana karşı pamuklaşan kollarında güvende ve huzurlu olacaksın...
Unutacağız bu basit ve duygu yoksunu ilişkilerin şiirsiz-şuursuz egemenliğini ve nihayet kendimizi tadacağız birlikte.
Baba dedim evet, ne var ki bunda, nasıl da unuttun doğacak kızımızı sayın müstakbel kayınvalidemin kızcağızı? Ha tabii erkek de olabilir canım, sağlıklı olsun, bana benzemesin de.☺Kız olursa Şiir koyarız adını, hatta iki isimli olur, biri de Kur-an'dan...
Hiç senin fikrini sormuyorum değil mi, nasıl da kaba bir eşin var senin öyle, bütün kararları kendi alan ataerkil biri, Allah sana sabır versin güzelim ne diyeyim.☺
Her şeyi tek tek soracağım kuzum sen endişe etme; en sevdiğin çiçek, en sevdiğin kitap, şarkı, film, ev eşyası, parfüm... Saçını hangi yöne tararsın, çocukken en sevdiğin oyuncağın neydi, ne yapınca uyursun, seni en mutlu edecek şey nedir, ne yapınca sakinleşirsin... En önemlisi de en sevdiğin ben nasıl biri, senin sevdiğin o Alptuğ Dağ kim? Her birini tek tek not edeceğim, gerçi bende bu sevgi varken anormal şartlar haricinde unutmam asla mümkün değil ama biz yine de önlemimizi alalım, malum işin ucunda herhangi biri ya da bir şey değil, sen ve kızım varsınız. Hem sadece bunlar da değil, kutlanacak onca yıldönümümüzü de kayıt altına almak lazım küçük hanım; ilk selamlaşmamız, ilk tanışmamız, ilk bir şeyler içmemiz, akşam yemeğimiz, tatilimiz, birlikte çekindiğimiz ilk fotoğraf, ailenle ilk tanışmam -ki umarım ikinci tanışma gibi saçma bir şey olmaz- beraber yaptığımız ilk sakarlık, beraber film izlediğimiz ilk gün... Bir şey hariç her şeyi kutlamakta özgürüz kısacası: ilk kavgamız... Senle kavga etmeyiz ki biz biriciğim, en kötü tartışırız ama orda da orta yol dünden hazırdır zati; hadi diyelim korkulan ve umulmayan başa gelme ihtiyacı hissetti, niye kavga edelim ki? Sana kıyabilecek duruma gelebileceğime zere itimat etmiyorum lakin gelsem dahi ben alttan almasam sen alırsın, almasan bile aptallığımın farkına varıp ya evden çıkar ya da bir köşeye oturur susar kalırım ve biliyorum ki günün sonunda yeniden, garip bir şekilde bir oluruz, belki bir kanepede belki bir otobüs durağında...

Ben geleceğim ama sen de hiç yoksa biraz olsun yaklaşmaya çabala sevdiğim, ismin cismin bilmem diye gördüğüm her güzeli sen sanıp aldana aldana kuruyacak yoksa kalbim; ömür dediğin ne kadarmış ki neyi kalmış zati, kalanı vari içinde barındırsın, seni ve senden ötürü güzelleşecek her bir şeyi. Sana sarılmak gibi blinmez ve basit dileklerim olsa dahi tarifi bile o denli müşkül ki; tıpkı sen gelince sahip olacağım mutluluğu herhangi bir ölçü birimine sığdırmaya çabalamak misali.
Beklemesen diyorum üniversiteyi, her kimsen şuan kapıdan içeri girip (bu yazıyısınıfta yazıyordum) kimseye -ben dahil- bir şey izah etme kaygısı gütmeksizin uzun uzuna sarılsan boynuma, ne kaybederiz, ne kaybedebiliriz ki çiçeğim? Beklemekten sıkılanın çaresi muhakkak ki gitmek ise şayet, ikimiz de bulunduğumuz yerlerden ve yine tam da şu anda kalkıp, içimizden geldiği biçimde sağa sola durmaksızın ilerlesek mesela... Yıllar yıllar sonra dahi olsa çarpışır mıyız dersin? İşte bizim bu güne değin birbirimizi birbirimizden habersiz arayış ve bekleyişimiz, samanlıkta iğnenin yolunu gözlemek olmasa bile buydu. Tüm bunları göze alarak hala bekleyecek misiniz diye sormak gelirse birilerinin aklına, bunun evetten gayrı yoktur cevabı, sen de bilirsin; varsın eskiyelim güzelim, hissederiz şarap gibidir aşkımız bizim lakin günahsız, aksine masum ve sevapkâr.
Önlerinde sadece kavuşmak engeli kalmış, birbirinden habersiz iki hayalperest kitap yahut film kahramanıyız biz, gerçek olamayacak kadar güzeliz fakat farkındayız ki tüm sevgilileri, tüm eşleri kıskandıracak ve daha önemlisi adeta yalan kılacak derecede gerçekleşeceğiz... Sen, ben ve kızımız Şiir, pek yakında "yaşayacağız", her anlamda; interraile çıkacağız, fotoğraflar çekeceğiz -örneğin kızımızın doğumundan başlayarak her sene aynı gün olmasa da aynı ayda, aynı ışık düzeninde, aynı açı ile aynı yönden bir fotoğrafını çekeceğiz ve otuz olduğunda bunları kolajlayacağız mesela- .☺ ve eğer meslekdaşımsan filmler çekeceğiz birlikte, hayatlar kuracağız, hayatımızdan da rengi eksik etmeyeceğiz... Biliyorum hüzünlüsün, sen de tıpkı benim seni ettiğim gibi tahmin edebiliyorsun beni; yine biliyorum ki burada olsan dayanmam için her şeyini ortaya koyardın ve benim için bolca üzülürdün, zaten bunu bildiğim için sabrediyorum her şeye, sen de sabret... Pek yakında sevgilim, hepsi pek yakında. (Sanırım bu sana ilk sevgilim deyişimdi, şimdilik hoşçakal sevgilim (bu da iki etti.))

Değişmek her zaman, hatta çoğu zaman olumlu bir şey değildir, içten içten, tatlı tatlı kaşınan bir yaradır; her ihanette, haksızlıkta ve vesairede yoklar bir defa. Zararı yok gibi gelir; ezilen adam sadece biraz bağırmaya başlayacaktır, şiddete uğrayan kadın sadece biraz tekme savurmayı öğrenecektir, susturulan çocuk ise biraz sert konuşacaktır... Çok masumdur değişim, nitekim öyle ilerlemez. Tadına vardığınız vakit -tıpkı bir vampirin kan kokusu alması gibi- geri dönüşü yoktur, kendini koruma yahut biraz mutlu olma amacıyla içinizde filizlenmiş o masum değişim parçacığının verdiği suni tat o mutluluk yoksunu kafanıza çok güzel gelir; ilk defa demir bilye olmak, karşı konulamaz, bastırılamaz, inkar edilemez ve dahası olmak... "İşte bu!" dersin, artık kendinden taviz vermez ve tahammül etmezsin, örneğin "düne kadar" yakın arkadaşın olan biri bugün sana gelip "Seninle muhabbet açacağımı mı sandın?!" dediğinde ilk defa tekrar tekrar özür dilemek yerine "Hayır, konuşma kardeşim olabilir." diyerek önüne dönüp kulaklığını takabilir ve en güzel yanı da, herhangi bir hüzün duymazsın...
Değişimin daha büyüğünü çağırırız böylece, bir lanet gibi, katiyen istemeden ama farkında dahi olmadan; gittikçe müsaitleşiriz kararmaya, öfkeye ve öfkeyi kullanmaya, hırçınlaşmaya, duygusuz ve durgunlaşmaya... Değişimin dozunu abartmaya başlarız, öyle ki gittikçe gocunmaz oluruz değişim fikrinden ve tam burada aldanırız; artık güçlüyüzdür güya, öylesine bir güçtür ki bu, bakarsın bize bizi biz yapan değerlerimizi bir çırpıda söküp attırır, yazık ki o eşsiz sevgimiz en başta gelir.

Herkes gibi olmaya hoş gelmişizdir artık, nefret ettiklerimizden, ayıpladıklarımızdan, iğrendiklerimizden, bize zarar verenlerden olmuşuzdur, fark etmeyiz; üstelik tüm bunlar biraz rahatlamak adına olmuştur ne yazık ki, sırf yeni bir yara daha almamak adına, yarayla alay eder konuma geliriz, kaldı ki yine mutlu değilizdir. Değilizdir çünkü biz bilek bükecek konuma gelmiş olsak da artık, bileğini büktüklerimizin sağlam kalan bilekleriyle yapacakları ilk iş, yine bizi altetmeye çalışmak olacaktır biliriz, onlar akıllanmadığı gibi biz de onlara vermemiz gereken öfkeden hak sahibi olmayanlara da dağıtmaya başlayabiliriz, eski dev güçsüzlüğümüz yüzünden gücümüzü kontrol etmeyi zaman içinde öğreneceğizdir ve bunun için suçlanmamayı, sadece biraz anlayışı bekleriz etraftan, oysa onu dahi çok görürler. Neyse.

İstemiyordur fakat istemeden lakin çılgınca yapar bazı yanlışlar, tıpkı Yeraltı filmindeki Muharrem misali, izleyenler çok iyi anlayacaktır beni... Bu insanlar çılgınca öfkeye batar gittikçe, kabalaşır, anlayış ve anlaşma damarları, tahammülleri kopar, kimse onlara sevgi duvarı örmemiştir de ondan; kısacası oldukça ileri giderler ve kimse onları tanıyamaz, taa ki değiştiklerini söyleyip durmaktansa, kendilerini savunmaya çalıştığını idrak edenler hariç.

Bunun bir ilacı vardır tabii lakin bu defa bizde değildir, kendi başımıza dönemeyeceğimiz, esasında, en temelinde masumların en masumu fakat yazık ki hatalarla bezenmiş, iyi amacın kötü davranışa döndüğü, nitekim herkesin yaşadığı fakat çok azının bize anlayış gösterip destek olabileceği tipik bir çaresizlik olmuşuzdur ve bunu anlar anlamaz kendimiz dahil her şeyin eskisini ararız...
Biz hala çok iyiyizdir aslında; sadece yıllarca, çok uzun zaman boyunca insanlara karşı en iyisine kadar bütün muameleleri -hatta asla hak etmediklerinde ittifak kurduğumuz denli- göstersek bile en ufak yaranamamışızdır ve devamlı bir işbirliği şeklinde kelimenin en kibar haliyle "hor görülmek" canımıza tak ettiği için bir şeyler yapmak istemişizdir; sanıldığının aksine içimizde ne kin vardır ne bir şey, sadece bu aptal düzeni bozmak istemişizdir o kadar.
TEK İHTİYACIMIZ İSE yalnızca ve yalnızca o bahsettiğim "çok azının" bir şekilde karşımıza çıkıp bizim sebeplerimizi, doğrularımızı, istemeden yaptıklarımızı ve bir türlü anlatamadıklarımızı bilmesi; içimizdeki -önceden dışımızda da hülüm süren- o masum, dünyalar iyisi, neredeyse hiçbir zaman insan yerine konmamış yahut sevgi görmemiş o asıl bize, nihayet, sahi bir değer vermesi, zira BİZ BUNA AÇIZ!

Biz bu hallere düşesiye, kendimizden her türlü ödünü esirgemeksizin veresiye, öz saygı-sevgimizi yitiresiye değin, her şey için bu kadar geç olmadan gelmeyi başaramaz mı birileri, hala o nihai yoldan dönecek pek çok sapağımız varken? Zati yazık ki insan kendine değer verilmemiş olduğunu onca zaman sonra verilecek ufacık, hakiklaten minnacık bir değeri "garipseyerek" anlar ve sorgulamaya başlar, geçmişini de etrafını da, lakin cevap ne gelir ne de gelecektir. Her şeyin yalan ve göstermelik oluğunun idrak ve kırgınlığına eşzamanlı olarak varınca, bir tutam sevgi, merhamet, anlayış o kadar ilaç gibi gelir ki insana, asla bırakmayacağı elli kere aşikardır artık. Zaten bu duruma düşen bir insan gördüğünüzde yahut bu durumda olduğunuzu kendinize itiraf edebildiğinizde göreceğiniz ilk belirti şudur: Ufacık bir şeyin bir günü mükemmel edebilmesi ve yine ufacık bir şeyin günü altüst edebilmesi; çünkü katılaştık sanarız -zira öyle sanar ve bizi de buna ikna eder "yabancı"larımız- fakat aksine hassaslaşmışızdır, tıpkı bir hamile gibi, mutluluk doğuracak bir hamilenin sancılarıdır belki de tüm bu yaşananlar.

Gelelim değişimin kötülüğünden arda kalanlara, bu bir iki dünya iyisi insanın az yahut çok miktardaki sevgileri adeta bir panzehir gibi kuşatır kalbi ve bedeni, en nihayetinde bu enkaz insanın mottosunu da onlar şu şekilde değiştirir: Sevgi kere sevgi.
Bu insan artık herhangi birini kötü gördüğünde yanına gitmeden, gözyaşlarını silmeden, sarılmadan, sevgi göstermeden; yapamaz, edemez, beceremez... Yaşayamaz.

Sona değerken her şeyimiz,
Bana bir lahza mutluluktur
Seni tanıma saadeti,
Dahası gelmez bilirim, özleyeceğim.

Ah benim mahçup kurabiyem,
Ellerimi açıp gitme desem
Şöyle ya da böyle yaşar mıydın benle
Ayrı hayatlara akıp bitmektense.

Sen benim dostum, sevdiğim, ablam, kız kardeşim
Susarak anlaştığım, yolunu gözlediğim
Hala sevdiğimi bilsen, biliyorum gidersin
Halbuki yaramı sardın değil sensin diye sevmiştim.

Ah benim uysal karıncam,
Bizdeki bu ötekiliği ben bastırsam
Sokulsam sana da ağlamaklar son bulsa
Kendimi üzmüyorsam sensin sebebi.

Mutluysam, savaşmıyorsam, şikayet etmiyorsam;
Sana yakışmak fikridir bu, sözümü tutmak.
Güzel günlerine bir nebze aday olup,
Seninle her şeye dünden razı durmak.

Ah bilsen,
Ne duru, ne gerçek seviyorum...

Ne oldu şimdi, Alptuğ Dağ artık insanların huyuna gitmek istemediği andan itibaren değişmiş mi oldu? Hayır. Alptuğ ne yalancı ne de iki yüzlü; o yalnızca alttan almayı, uzun zamandır sürdürdüğü tahammülü aniden noktaladı. İçinde ise artık sınırsız bir öfke, kaynağının kendi olmadığı, kontrolünün de onda olmadığı, başka bir şey...

Eskiden kırmızı çizgilerini inşa etmediği için herkes onu delip geçtiğinden şimdi sınırlarını bu denli kalın tutmasının nesi garip yahut anlaşılmaz! Bu dünyada uyum sağlama çabası ile kendinden taviz verdikçe o yıkıma yaklaşırsın; güya aniden değişmişsindir, başka biri olmuşsundur ancak ne hikmetse kimse sonuca odaklandığı kadar nedene odaklanmaz. Nedir neden? Nihayetinde kendinden başkalarına koşulsuz verdiğin o kusursuz değer ve tavizlerden bir bir utanma noktasına varacak denli değmediğini görmektir. Bunca yıl silik yaşadığın bu hayatta biraz olsun "belirginleşince" göze batmak pek tabii normal, karşındakilere dişlerinin varlığını belli ettin diye saldırgan olmazsın endişe etme; içinde yoksa, onlara benzemek istemiyorsan olmazsın. Ha bazen istemeden birilerini kırmaz mısın, kırarsın, mesela Alptuğ Dağ dediğin adam bunu bol bol yapar ama iki sebebi vardır esasen: Biri çok ama çok çok sevgi, diğeri ise kendini yanlış ifade etmek. Bunca yıldır yazan adam bile kendini yanlış ifade edebilir evet, neticede yazmak kadar kontrol altında bir şey değildir konuşmak emin ol.

Öte yandan kabul et artık, kendini kimseye inandırmak, hoş göstermek, kabul ettirmek gibi bir mecburiyetin yok, iletişim kurmak zorunda değilsin; sen zati vaktiyle tüm bunları -hatta hayli fazlasını- denedin ve başardın; nihayetinde ise gördün ki her şey yolunda falan değilmiş, tepene çıkabildikleri için sesleri çıkmamış bu zamana dek, rahatlarını bozmadığın için, özgül varlığından çok yalnızca ismen bulunup onların fikirlerine, her şeylerine koşulsuz sevgiyle sarılabilme ve tüm bunları yaparken de zerre gocunmama sadakati gösterebildiğin için. Sen saf falan değilsin, bal gibi farkındasındır o zamanlar bile de, muhtemelen dostunun sana kötülük yaptığını düşünmenin, aklından geçirmenin bile ayıp olacağı şeklinde bir sadakat ile kendini fırçalayıp geçmişsindir. Ah güzel kardeşim ah... Ne zaman bir yoruldun ve dengeleri sarstın, aslında o kadar da sevilmediğinin, bu kadar değer verdiklerinin bile seninle değil, sadece yaptıklarınla ve olmanı istedikleri senle dost olduklarını görüp uyandın. Gel gör ki yine de kabul edemiyorsun onlar gibi sen de, sen de onların kötü olduklarını kabullenemiyorsun, inanmaktan çok fazlasını yaptın çünkü, hem de çok uzun zaman.

Değişme, masumiyetini, merhametini, sevgini en ufak azaltma ama kardeşim; artık başkaları için kendi hayatında kendinden ödün verme kendi başına, haberleri dahi olmayacağını ve olsa da yüzde doksanının o kadar da seni umursayıp benimsemeyeceğini göz ardı ede ede, yapma sakın, lütfen. En azından herkes için yapma bunu, herkesi sevmek çok hoşuna gidiyor biliyorum, ancak ve ancak o zaman kendini sen gibi hissediyorsun bunu da biliyorum ama ne yazık ki hayır kurumu değilsin. Sen iyilik meleği olsan dahi fark etmeyecek zira çoğu adına, üzgünüm ama öyle, bu defa da en ufak bir hatanda silip atacaklar seni, bunu yapabilecekler; yazık ki pazara uymayacak evdeki hesap; senin değerli davranman sana değer vermelerini sağlamayacak... Savaşma da sakın, çünkü savaşacak olursan seni yine sindirecekler, sebebi de senin onlar gibi kalpsiz, umursamaz, merhametsiz yahut sahte olamayacak olman, asla. Sen bize yakışanı, bizi ezdirmeksizin yapmaya dikkat et oldu mu okuyucu arkadaşım? Ben seni seviyorum, sonuna kadar okuyabildiğine göre belli ki sen de beni sevdin, sağol. Bu defa kardeşim, sus ve sessizce bekle, beni hatırla, söz veriyorum beraberiz; bul beni, belki birlikte bir şeyleri değiştiririz.☺

ÖNCELİKLE KENDİMİN PEŞİNDEN GİTMEMİ SAĞLAYAN İNSANLARA, BAŞTA BEYZA OLMAK ÜZERE TEŞEKKÜR ETMEK İSTERİM.

Bir insan neden konuşur? Basit cevapları var bu sorunun: Anlaşmak, anlaşılmak, ihtiyaçlarını dile getirip gidermek yahut mecburiyet. "Bir insan neden konuşmaz"ın da cevapları tam burada yatıyor aslında; anlaşamayacağını bilen insan ne diye konuşsun, karşısındakiler onunla anlaşsa dahi karşısındakilerle anlaşmak ihtimalinden, karşısındaki gibi biriyle ortak bir payda ihtimalinden midesi bulanacak insan neden konuşsun? Anlaşılmayacağından adı gibi emin olan ve hiç de şaşırtılmamış biri neden konuşsun? İnsanın ona söylenmeyen ve hayatını kolaylaştıracak birkaç insiyatifi vardır aslında kalan ikisine dair, bugün sizlere ondan bahsedeceğim: ihtiyaç dile getirmek adına konuşmak iki kişinin işidir esasen, bebekler ve üşengeçler, şayet ortada gerçekten dile getirilmesi gereken bir ihtiyaç varsa da, çok çok zor şartlar haricinde illa ki istenmeyen kişiden başkası ile konuşarak giderilebilir. Mecburiyet konusunda ise bizi feci yanıltmışlar, aynı ortamda bulunuyorsun diye, senin üst mevkiinde diye, hatta bir çıkar ilişkisi içindesin diye bile kimseye bir şey demek zorunda değilsin, selam vermek bile buna dahil; onlar sana selam veriyorsa ayıp olabilir belki yaptığın, ha ama vermiyorlarsa bunun bir dayatma olduğunu anlamanın ve yoluma bakmanın zamanıdır.

Çok değerli birinin bir tavsiyesiyle bazı radikal kararlar edindim, en büyüğü de bu konuşmak meselesi, keskin bir çizgi çekip çizginin bir milimetre ötesindeki herkes ile her şey ile bütün bağlarını kesmeye göğüs gerdiğinde rahatlıyorsun. Eskiden savaşmak taraftarıydım, hak edene hakkını vermek için son raddeyi geçmek; şöyle bakınca bile hayvan gibi havalı görünüyor fakat aslında göründüğü kadar idealist bir fikir değil. Şöyle ki sizi kullanan, ezen ya da bilmem ne eden bir kitle olduğunu varsayın, siz bu kitlenin artık çiğneyemeyeceği demir bir leblebiye dönüşüp boğazlarına da otursanız dahi uslanmayacaklar ve kazandığınızın tadına varamayacaksınız, çünkü siz bir olacak kadar özel iken, onlar bir çakal sürüsü olacaklar, hem de her anlamda.

Kendimden bu kadar emin konuşuyorum ama zannedilmesin ki bir şeye hıncım var yahut bir ego geliştirdim kendime; aslına bakarsanız düne kadar yalnızca kendine bakan Alptuğ artık etrafına bakmaya başladı, bu tabii batabilir kimselere başlarda ama alışırlar zamanla. Alptuğ'un pek çok arkadaşı vardı ki seneler içerisinde aralarında en ufacık, minicik, polen kadar dahi bir tatsızlık olmamış, e Alptuğ onlara iyi de diğerlerine mi kötü? Hayır bebeğim hayır, Alptuğ kendi olması fırsatı verilen yerlerden çok uzakta ve ilk defa fırsat istemeksizin bunu kendi kendine denediği ve "başardığı için" kötü, uyumsuz, asosyal veyahut türevleri adlediliyor, binaenaleyh artık eski Alptuğ yok, yenisi de bu durumu o kadar iplemiyor.

İnsan bazen rahatlama ihtiyacı hissediyor, önce susuyor, bu bazılarına etki bile etmiyor, ardından fark ediyor ki tahriklere gelmediği vakit karşısındakiler kuduruyor ve hamle sayısı artıyor; bu noktada şartları biraz esnetmekte fayda var, onlara benzemiş, onlar olmuş gibi ama sadece "gibi". Mesela okul yönetimine telefon teslim etmemek gibi (hiç kullanmayacak olsan da) ardından da bilerek yakalanmak. İnsan farklı bir şeyin tadına varıyor, kendi adımını atmanın; ister otoriteye isterse başka bir şeye karşı olsun, kendi tercihini bütün eksi ve artıları ile belirleyip gerçekleştirmenin. Mesele iyilik ya da kötülük değil burada, gemileri mi yoksa denizi mi yakmayı göze almış olmak, belki de garip bir şekilde tek tabanca olmanın "dayanılmaz hafifliğini" ilk defa tecrübe etmek. İnsanın kendisinden korkmaması lazım, biraz olsun aklı başındaysa, zaten istemeden karanlık olmaz, ancak beyaz bir çukur olmaktansa evladır "şimdilik" gri bir tepecik olmak.
Bir şeylere zıt düşmek o kadar da kötü değildir, en çok da çoğunluğa; cevap basittir, öyle değilizdir, olamayız da, nitekim gün gelip o kalabalık bizi içine aldığında içinden kaçmak isteyeceğimizi adımız gibi biliriz ama ne hikmetse bile bile bir kalabalık olma türküsü tutturur dururz.

Belli başlılar dışında kimsenin bize ihtiyacı olmadığını, bundan ötürü de onlara alenen yol vermemizin kabalık sayılmayacağını dün öğrendim mesela, birebir anlatıyorum olayı:
Bir arkadaşıma attığım sevgi içerikli mesajı diğeri görmüş, "Ona bile atıyorsun da bana atmıyorsum" diye bana tavır almıştı, lakin bunu söyleyen kişiyle bahsettiği kişiyi karşılaştırdığımda söyleyen kişi için çok da bi'önem arz etmediğimi, yalnızca bu gibi durumlarda akla geldiğimi görünce "Evet" dedim, "Evet onunla daha yakınız." Nitekim doğruyu söyledim ve bir arkadaşlık bitti, şayet buna arkadaşlık denirse, zira o kişiye bir şeyler anlatacak olduğum ve beni terslediği yirmiden fazla an hala aklımda durur ne hikmetse.☺Şimdi mutlu muyum? Hem de çok, bu kadar olacağını tahmin bile etmezdim, adeta batarken küçülmeye gitmiş şirketler gibi rahatladım ve pek yakında yükselişe geçeceğim. Böyle basit bir şeyden bitecektiyse, bitmemişliği kabahatmiş, zaten derin bir şey bile değilmiş, yine benim taşıdığım bir ilişki daha işte, artık kimseyi omuzlayamazdım, Allah rahmet eylesin...
BURASI ÖNEMLİ: Eğer ki eski ben burada olsaydı ve o kişinin peşinden koşup, "Yaa sen de değerlisiin." vs. bir laf etseydi, çok geçmeden de o kişi yine her aklına estiğinde, başkasına kızdığında vs. hıncını bundan çıkartıp bir süre sonra da hiçbir şey olmamışçasına devam edebilseydi Alptuğ Alptuğ değil oyuncak olurdu, işte artık oyuncak olmamak için yaşıyoruz, hepsi bu. Bu düzen görünümlü katli bozmam birilerini rahatsız etti muhakkak, etsin de, sonuna kadar oh olsun, ben böyle iyiyim, artık biliyorum ki iyi benim, çünkü hakkı olmayana asla fenalık etmedim, olana da etmemiştim ama artık vakit çatacak.

Susmak burada devreye giriyor işte, sustuğumuz andan itibaren daha da artış gösterecek olan bütün o tahriklere dahi duyarsızlaşabildiğimiz vakit, kendimizi basitle sınadığımız vakit, yanisi sadece müzikçalar, kitaplar ve kendimiz olduğumuzda bir eksik hissetmediğimizde çok güçlüyüz. Güç belki de erketeye yatmaktır ha, kaybettiğini kabul edermişçesine, diğerlerinin tepene binmesi ihtimalini artıran bir sessizliktir, en nihayetinde sükut bulup içerisinden bir koza gibi çıkacağımız. Tek bir sorun ihtimali mevcut, gün gelip ipler elimize geçtiğinde kontrolü kaybetmemek; öyle ki iplerden eser olmasa dahi insan kurunun yanında yaşı da cayır cayır yakacak bir hale bürünebiliyor, neyse ki söz verdik, savaş yok. Akılda canlandırması bile eşsizdir böyle şeyleri, belki on belki bin insanı bir odaya doldurup, her birine "Şöyle şöyle diyorsun ama sen de şusun!" gibisinden nutuk çekmek gibi, oysa önemli olan, çizgini bozmuş gözüksen de kendin kalmaktır, bir bakıma yaptığımız da bu, dişlerimizin var olduğunu bilmeliler ve bunun için biraz esnek davranabiliriz, örneğin susarak.

İçimde uzun zamandır, belki bir yıldır tek bir düşünce: Gitmek. Buralardan, bu semtten, bu insanlardan, bu geçmişten. Buraya ait olmadığımın bura da ben de farkındayım, bunuysa ne kendimi yermek ne de övmek için söylüyorum, nitekim insanlar yanlış anlıyor, tıpkı şiir okuyuşumu hava atmak gördükleri gibi. Diyemiyorsun ki işte, ulan sanki çok matah bir şey, çok mutluyum da hava atacağım diye. İnsanlar anlamıyor işte, anlamazlar, bunun için diretmiyorum, sadece sayıyorum, yaklaşık yedi ay sabredersem aydınlıktayım Allah'ın izniyle. Anlamıyorlar çünkü onlar benim o ıssız günlerimde yoktular, vardılardı da farkıma varacak kadar değildiler, muhtemelen asla da olamazlar; çünkü onlar asla denememişler bir insanı tanımayı, sevmeyi ya da adına her ne derseniz onu. Bilmiyorlar baktıklarından gördüklerinin sebebi, belki de aslı nedir ne değildir; hava atmak için edebiyat yapıyor demekten kolay bir şey yoktur ama tutup da "Bu adam ameliyatlar, dost kazıkları, bilmem neler arasında düşüne düşüne delirmemek için, sifon çekmek vasfıyla yazdı bunları." diyemezler mesela, çünkü bu denli büyük gerçekler herkesin boğazından geçmez.


Gideceğim, az kaldı, yedi ayım var; yedi ay sonra kendimi gerçekleştireceğim, bu boşvermiş, sevgisiz, herkesi laf atıp morartmaya çabalayan, ruhsuz ve hadsiz, güya delikanlı güya bilmem ne olan ama esasen kendi dedikleriyle bir bir zıt düşen insanların arasında yedi ay daha gölgede kalacağım sadece, yedi aycık daha, o kadarcık idare edeceğim, dayanacağım, göz yumacağım insan olmayışlara, sabredeceğim gerçek olmayan bütün duygu ve yaşantılarının arasında bir yerlerde kendimi bire bir yaşayarak, dosdoğru olarak. İnanmayacaklar bana ama onlar inansın diye olmadı zaten hiçbir zaman, ben onlar için değildim ki, işte gurur da burada.
Yanıma almak istediğim birkaç kişi daha var, onları da bu cendereden kurtarmak istiyorum; hatta esasen kendi mücadelemden öte onların yalnızlığı yakıyor biraz da, azınlığız işte biz, değil böylesine onurlu, saygılı ve sevgi dolu, onlara onlar gibi davransak bile karşı koyamayız, yalnızca ama yalnızca birbirimize sarılırsak bir şeyiz belki... Ona benimle gelmeyi teklif etsem, gelir mi, bilirim gelmez gibi, keşke kısaca.

Şuurunu kaybetti insan olmak, anadan doğma insan olmak insan olmayı bildiğimiz anlamına gelmiyor, anlasak keşke. Belki de demirin tuncuna insanın p*çine kalmadığımız bir yer vardır ha Yaşar amca, güzel insanların güzel atlara bindiği -senin gittiğin yer kadar olmasa da- bu dünyada bir yerler de vardır, yok mudur? Ben bunu mümkün ederim bir şekilde, yedi ay sonra her türlü özgürlüğüm elime geçtiğinde, yanisi ayıya dayı demek zorunda kalmadığımda mesela, sessiz kalmam gerekmediğinde; belki önceden pamuk tepside kalbimi, sevgimi, masumiyetlerimi sunduğum onca insana nihayet hakları olanı veririm... Bu dediğime inanmıyorsunuz değil mi sayın okuyucu, haklısınız da, zira en kötü huyum budur ki bin defanın bininde de kıyamam bağrıma basarım, bana bir tek adım atmayanlara bile.


Sorun bakalım onlara, sorun; anlamayı denemişler mi beni yoksa gördüklerine mi itimat etmişler? Kaldı ki gördüklerine itibar etseler yine doğru olurdu, bunların yaptığı, etraftaki genel ve tamamen fantazi bir genel yargıdan beslenmek ve tekrar onu beslemek. Belki de Alptuğ Dağ'ın, o edebiyatla falan hava attığı iddia edilen Alptuğ Dağ'ın, üzerine birkaç güzel söz yazdığı o duvarı neredeyse hepinizden daha çok benimsemesine imkan tanıyacak kadar kör, umursamaz, vicdansız yahut yersiz bir kin dolu ya da adına her ne derseniz artık... Öyle olmasaydınız o öyle olmazdı. Ha oldu mu? Oldu ve çok da güzel oldu, bin kere de böyle olsun. Çünkü Alptuğ Dağ, sesi olan bu ufak blogdan alenen duyurur ki sevmek ve sevilmek için çareler aramaktan başka bir şey yapmadı, olayı buydu, büyültürken büyüyen de, küçültürken küçülen de yalnız sizdiniz.

Gideceğim, eğer o bahsettiğim insan da benimle bu yolculuğa katılırsa amenna; zaten gitmek dediğimin fiziki olan kısmında ona ihtiyacım yok, yanımda olduğunu hissetmem kafi kere kafidir; kendisi bilmez zira, belki bunu okuyordur ve ondan bahsedip bahsetmediğimi bilememiştir hatta... Dedim ya bilemez, beni nelerin nelerin karşısında ne denli ufacık şeylerle dahi ne kadar mutlu edebildiğini, ne kadar hayata bağladığını, esrarengiz şekilde bunu neredeyse hep tam da ben bu gitmek türküsünü tekrar tekrar dev bir sinir ve hüzün eşliğinde içimden içimden söylerken yaptığını ve o bunu yaptıktan sonra içimden birden "Buna değer be!" diyerek mutlu bir şekilde yaşamaya devam ettiğimi bilse boynuma sarılırdı gibi geliyor. Ne soluşlarımda onunla açtığımı bilse ah ne sevinirdi... Lakin bilemez, bilmemeli, bilirse gider gibi geliyür çünkü, zaten katlanılmaz olan da bu fakat en katlanılmazı değil; en katlanılmazı, benim sonrasında her şeyi toparlayacağıma inandığım o yedi ayın sonunda belki bir daha asla rastlaşmayacak olduğumuz bir ayrılık olacağı.
O kadar çok, o kadar içten ve samimi isterdim ki bütün bir hayatım boyunca herhangi bir sıfatla herhangi bir şekilde yanımda kalmasını; çünkü bu güne kadar ne dostlarımın ne kimsenin yapamadığı pek çok şeyi, muhtemelen de farkında dahi olmaksızın yapıyor... Biri tarafından hissedilmek, hem de ağzım açmadan, mimiklerim en ufak oynamadan, öyle ki bunca yazı yazan ben ona kendimi ifade etme ihtiyacı bile hissetmiyorum, sussam benimle susacağını bile biliyorum; işte hem bunların hem de anlaşılmanın hoşluğuyla hayatta kalıyorum, keşke bu denli maarif kişinin kendi olduğunu bilse ve gitmese, yahut böyle yazdığım için yine aynı hatalı düşünceyi geliştirmese, yani onu yaramı kapattığı için sevdiğimi; sevdaya bahane getirmek biraz alçaklıktır ama illa bir bahane getirmem lazım olsaydı, tam anlamıyla onda kendimi gördüğüm için derdim, kendim derken herkesin gördüğünden biraz farklı o ben, yalnız içime dokunmak isteyenin rahatlıkla bulacağı ve vesaire. Özetle: Galiba onun gibi ne arkadaş, ne eş, ne bir şey bir daha asla denk gelmeyecek...


Gidelim hadi, o da gelsin, sevginin, saygının, masumiyetin, inceliklerin, birbirini düşünmenin, halden anlamanın, suçlama çabasına düşmemenin, hoşgörünün kıyısına gidelim, yedi ay sonra her şeyi tek başıma dahi düzeltebilirim Allah'ın izniyle, yeter ki beni anlamak, bana katılmak isteyin...

Nasılız? Yazmadığım onca zaman sonra nasılız? Yani şeyi diyorum... Şeyi işte: Öğrenebildik mi be insan olmayı? Sizlere hepimizin teorik olarak bildiği, klişe bir gerçeğin hakiki yaşanılışının bilinenden ne denli öte olduğunu tasvir için buradayım bu gece, yani tam da bu yüzden... Biri vardır, tanırsın, tanımak derken ad soyad ve eser miktarda bilgi dışında büyükçe bir boşluk. Bu boşluğu doldurman gerekir elbet ama malum 21. yüzyılın popülist Türkiyesinde bunu başka türlü yapman gerekir; ona yaklaşmaktansa hakkında çıkarımda bulunursun, zira yaklaşmak yanmaktır da ondan, hepimizin gerçeği karşımızdakinin bize zarar vereceği bilgisi üzerine dizayn edilmiştir bu şiirsiz mi şuursuz mu olduğu belli olmayan dünyada, belki de dünya sandığımız kadar kötü değildir, en azından bireysel bazda.

Geçenlerde bir hadise oldu da ondan böyle konuşuyorum... Tanıdığım biriyle konuşmaya başladım, muhtemelen ilk defa falan üstelik, şaşırtıcı ama öyle. Laf döndü dolaştı birbirimizin dışarıdan nasıl göründüğüne geldi, meğer ikimiz de birbirimizi vakur, sessiz, çekingen vs vs görüyormuşuz, adi dünya işte, halbuki hiç alakası yok. Biraz da içim ısındı esasen, meğer fena insan değilmiş, sadece siyah giyindiği içinmiş belki de... Ne kadar saçma değil mi, yani belki böyle bir şey gelişmeseydi asla birbirimizin bizimle konuşmayacağı gibi bir kanaat hasıl olacaktı bilinçaltımızda, halbuki pek de farklı sayılmazmışız. İnsanlar olarak böyle ihtimallere nasıl dayandığımızı anlamlandıramıyorum, hayatımızdaki insanları tanımaktan mahrumuz, korunmak adına sert, soğuk yahut kaba maskelerimiz, içimizde belki "Sev beni!" belki de "Buradayım işte!" diyen bir biz; keşke onu dışarı çıkmaya ikna etmemize yetebilecek kadar gözle görülür merhamet olsaydı etrafımızda ama yok, ne merhamet, ne vicdan, ne sevgi... Bizse bu ortamda gerçek dost arıyoruz, gerçek sevgi arıyoruz; neyse ki bu çabamızın o kadar da boşuna olmadığını deneyimledim bu vesileyle, belli ki aradıklarımız burnumuzun dibinde bir yerlerde, er geç çıkacaklar karşımıza; kaldırım taşlarının arasından belki, belki bir rüzgar uğultusundan ama bir şekilde bize dokunacaklar, onları tanıyıp hiç bırakmamamız dileğiyle.

Açık olmak gerekiyormuş bunun için de, terslenmekten korktuğumuz o ufacık "Merhaba!"mız dilden çıktığı vakit meğer ne gerçekleri aralayabiliyormuş da işte, deneyimlemek lazımmış; belki de dokunulmazlık değil, dokunulurlukmuş asıl olan, ne kadar derineyse o kadar evla hem de. Artık ölmeden öncesi için bir isteğim daha var, yanıbaşımda olup da tanımam güzel olacak insanları tanıyamadan ölmek istemiyorum; her gün her birimizin burnunun ucundan onlarca, belki yüzlerce farklı hikaye geçiyor ve biz ise muhtemelen yalnızca tek bir sebepten -örneğin vakti zamanında biri ona içimizi açtığımızda canımızı yaktığı için- onlara dokunmadan geçiyoruz ve bir yandan da yalnızca kendimizi kandırarak inkar edebileceğimiz bir çaresizlikle dokunulmayı arzuluyoruz, yani biraz anlayış; öyle çok değil, vallahi değil, bir üzerlik otu tohumu kadar ya gelir ya gelmez, anca işte.
Anca yaşıyoruz korkarak ve nitelendirerek, bu zinciri ya biz ya karşımızdaki kıracak ki ereceğiz kurtuluşa; her zaman derim karşıdan beklemek az seven olmayı gerektirir -ki bundan nefret ederim- fakat bir o kadar da yorgun ve ürkeğimdir, tekme yiyen sokak köpeğinin uzatılan elden kaçması gibi telaşım olur hayat.

Bir başka seçenek olarak: Dokunulmayı göze almak. Çoğumuz dokunulmaz tipler değiliz, değiliz ki ben bunu kaleme alıyorum ve siz oturup okuyorsunuz; ne maddi ne fiziki ne de başka bir anlamda dokunulmaz olmadık, dokunulmazlık şuraya dursun, delinip geçilen çoğu zaman bizdik, açıkçası bunu mesele ettik de ama söyleyemedik, söylediysek de duyulmadık, kendimiz dahi duyamadık. Dokunulmazlık değil dokunulurluk isteyen o topluluğun sözcüsüyüm bu gece, dokunun hadi, belki açılır yapraklarım, belki dikenden başka şeylerim de vardır ha? Vardır vardır, hepimizin vardır; o yüzden bana dokunmasanız da izin verin size, kalbinize, en derininize yumuşakça dokunup sizi anlamama, hissetmeme ey insanlık! Kelin merhemi vardır bakarsın, size saklamıştır ve insanlık anlamlanır.

1. İletişim fakültesi kazanılacak
2. Bölümde dereceye girmeye çalışılacak
3. Okurken devamlı mesleki gelişime özen gösterilecek
4. Festivaller takip edilip kısalar çekilecek ve para ödülü gelmesi halinde, gelirin büyük kısmı bağışlanacak, kalanı ise şirket için birikecek
5. Staj vs. için Nuri Bilge gibi isimlerin peşinden uzunca, pes etmeden koşulacak
6. (İnsiyatif) Mezun olunur olunmaz Varsanı'nın yarım kalan senaryosu tamamlanacak ve çekilmeye başlanacak, olası festival vs. gelirleri de yine şirket için birikecek
7. İstihdam sağlanabildiği takdirde yapılan ilk film lösemiyi anlatacak ve gelirler Lösev'e gidecek
8. Anadolu'da turlara çıkılacak, ihtiyaç sahibi yerlere yardım toplanılarak ulaştırılacak, her ilde bir çocuk mutlu edilip fotoğrafı çekilecek ve bu fotoğraflardan oluşan bir sergi düzenlenecek, sergi gelirleri ise burs olarak annesiz-babasız çocuklara verilecek
9. The DagART ekibi inşa edilecek, tasarım, görüntü ve ses kayıt üzerine her türlü iş yapılacak.
10. Çeşitli özel işlerde (örneğin vakıflar için çekilecek film, reklam, yapılacak sergi...) gönüllü çalışılacak.
11. Sektörde söz sahibi bir yönetmen, senarist ve görüntü yönetmeni olunacak, sektörün ustalarının yanında/birlikte çalışılacak, nihayetinde ise mutlu olunacak

Gelelim tam bir efsaneye, Demirkubuz bu defa kendi çalıp kendi oynuyor ve bizi uyuz ederek bir şeyler anlatmaya da dünden razı gibi görünüyor. Ahmet'ten daha filmin ilk saniyelerinde iğreniyoruz, Ahmet karısını aldatan bir adam; derken yine aynı saniyeler içinde muazzam bir duygu geçişi yaşıyoruz, zira Ahmet'ten haber alamayan karısı ve kızı o gece ölüyor. Onlara üzülüyoruz ama Ahmet'e kızgınlığımız gittikçe artıyor, vurdumduymazlığın gözüne vuruyor, film boyunca "Böyle bir adam olabilir mi ya?!" modunda sabit kalıyoruz deyim yerindeyse.

Ahmet akademisyen, kültürlü, Genç Werther'in Acıları falan okuyor, saygın bir adam; o sevilip sayıldıkça biz uyuz oluyoruz, bizim vicdan sızlamamız bir an olsun eksilmiyor, sürekli başkalarıyla, üstelik onların da ağzına tükürecek kadar bir kibirle! Demirkubuz'un sert realizminin göstergesi nü sahneler ise nefretimizi neredeyse gerçeğe dönüştürüyor; gerçi bu hususta kendisinin surat yapısının da büyük payı olduğu kesin, biraz gülebil be adam.
Tam Ahmet'ten ümidi kesiyoruz, bu vurdumduymaz böyle bok yoluna kadar gider diyoruz ama o da ne? Ahmet yardımcının çocuğuna forma hediye ediyor, karısıyla kızının videosunu seyrediyor, gece ufaktan göz yaşı akıtıyor... Allah Allah diyoruz ve göz kırpmamaya devam ediyoruz.

Bulantı tam anlamıyla ismi ile müsemma bir film, midemizi bulandırıyor ama... Amalarla devam ediyoruz izlemeye. Bir yerden sonra Yeraltı'nın tekrarı haline geliyor fakat hala izlenilesi, zannedersem bu noktada ise tamamen Zeki Demirkubuz'un ne istediğini bilmesi etkili. Ufak bir nöbet ile belki tehlikeye girdiğinin, hatta hayatın kısalığının ve yaptığı saçmalıkların ağırdan ağırdan farkına varan Ahmet halen burnundan kıl aldırmamaya niyetliyken ufak ufak, yavaş yavaş kendi içine yenik düşüyor ve işte bu görülmeye değer. İnsanın egosunu, vurdumduymazlığını ve benzeri pek çok durumu son dozda ama sakin sakin, derin derin işleyerek anlatan bu filmin selam çakmaması ise elbette ki olanaksız. Gözlerimiz son sahnede bütünleşiyor, elektrik kesintisi, mum ışığı, bu sanki Winter Sleep'ten tanıdık geliyor. Peki Demirkubuz neden hem Yeraltı hem Bulantı'nın sonunda aynı kompozisyonu kullanıyor?

Sanki Ahmet Haşim'in "Acılar gece çözülür." sözünü çokça düşünmüş gibi Muharrem'in de Ahmet'in de kırılma noktaları karanlıkta, her şeyin sessiz ve salt öylece durduğu bir anda, varlık, yokluk ve yok oluşun esrarengiz ahenginde, en dipteki, en az kalmış, yok olmaya yüz tutmuş duyguların bile ağırdan yükseldiği o vakitlerde. Soluk alış verişlerini duyuyoruz, hatta böyle başlayıp bitene kadar sıkça devam ediyor, peki bu nefes almak mevzusu devamlılığın verdiği azabı mı müjdeliyor bize yoksa yaşayan herkesin ikinci bir şansının olduğunu mu? Cevap: Hiçbiri. Bulantı'da duyduğumuz nefes ve ıslık sesleri artık yaklaşan vicdanın ta kendisi. "Acaba bunu da yapar mı, bu kadına da mı?" diye bile düşünebilecek boyuta geldiğimiz, artık Ahmet'ten gelecek herhangi davranışı yadırgayamayacak kadar savunmasız olup, celallenmekle acımak arasında kaldığımız sessiz fakat gerilimli bir anda Demirkubuz salıveriyor bizi, Ahmet'in gözyaşlarıyla. Düne kadar Ahmet'e karşı her kötü hissi besleyebilen kendimiz, Ahmet ağlayınca nasıl Ahmet ile rahatlar hale geldiğimizi sorgular oluyoruz ve işte filmin anahtarı da bu: Zira biz Ahmet'e kızarken dahi onunla empati yapmaktaydık fakat başlarda hiç de kendine kızdığını belli etmiyordu, işte realizm de burada başlıyor. Ahmet'ten kendimize döndük, şöyle uzunca baktık, ıslık sesleri yükselirken dedik ki:Ben Ahmet denen kötü bir adamı anlıyorum.

Bunu söylediğimiz için kendimize kızmadık çünkü kötü olduğunu bildiğimiz hatta kötü hisler beslediğimiz birini anlayabilmenin hayretine düşmekle meşguldük, işte sinemada ters köşe böyle yapılır diyerek yiğide hakkını vermekten yana bitiriyorum bu değerlendirmeyi ben. Son bir söz de söylemeyi ihmal etmiyorum tabii ki, belki de Ahmet'i anlamamızı anlamlandıracak bir ayrıntı ise Ercan Kesal'ın canlandırdığı doktorun tiradında saklı; onu sanki böyle yapan biraz da yalnız yaşaması, yalnız derken  aslında pek çok kişi olması fakat bir şekilde kimsenin bir yeri dolduramaması... Tam burada en başa dönüyoruz, trajedinin patladığı o geceye, o açılmayan telefonun zangırtısına, bu defa da diyoruz ki: O gece karısı ve kızı Ahmet'in içine girdi, önce giderek çömeldi, sonrasındaysa oturdu kaldı ve nihayet gözyaşlarıyla, kendi berbatlığını kabul ederek vicdan azabı çekişiyle de kalktı. O ağlama bir vicdan azabı mıydı, yoksa sadece genel bir birikmişlik miydi karar sizin, oysa ben Demirkubuz kadar acımasız olamayacağım, Ahmet kendi bitmeyecek cezasını kendine vermeye başlayarak olgunluğa erişmiştir o gece.

İşte bu değerlendirme belki de yapacağım en önemli değerlendirme, aslında vaktinde bu filmin çok güzel bir değerlendirmesini performans ödevi olarak sunmuştum ama tahminimce şuan tarihe karışmıştır. Bu değerlendirmeye önemli dememin sebebi buradaki psikolojik ve sosyal bazı tahlilleri kendi hayatımda da sıklıkla yakalamam. İzninizle başlıyorum.

Filmin kurgusundan kısaca bahsedelim: Çeşitli zaman atlamaları filmin derinliğini olumlu yönde etkilerken anlamayı biraz olsun güçleştiriyor ancak seyirci ne olduğunu bilmese de bir şey olduğundan haberdar; o muallak sürenin atlanmış olması hikayeyi kurtarıyor aslında. Filmimiz aslında felsefi bir krizi konu alıyor denebilir, unutulan bir şey var değil midir ya da olmamış mıdır şeklinde basit bir soruyu ilerlete ilerlete filmin derinine iniyorsunuz; yalnızca varlık değil, davranış felsefesi de hikayede oldukça söz sahibi.
Karakterimiz Joel Barish kendi halinde bir adam, sakin, belki asosyal, bu halinden ise mutlu olduğu söylenemez. Derken işin içine Clementine giriyor, canlı biri, Joel'un yer yer saçmalaşan dinginliğini üzerinden atabilecek kadar hem de. Çatışmayı doğuran ise Clementine'ın fevriliğidir, filmin başından beri bunu görürüz ve artık uzunca bir süre Joel'in Clementine ile yaşaması gereken tartışma yahut her ne derseniz o şeyi kendi kendine yaşayıp ruh hallerinden ruh hallerine sürüklenmesine seyirci kalırız.
Tüm bunlar yetmiyormuş gibi bir de onun bunun hafızasını spariş usulü silen doktorlar vardır, ne var ki bunların birbirlerine de oyunları çıkmıştır falan, özellikle o Patrick şerefsizin tekidir.

Neyse, konumuza dönelim...
Filmin ikinci dalgalanmaları Joel'in hazmedemeyişi ile şekillenir, kendi kendine onca fikrin arasında, sevgi ile nefret arasında sürüklenirken, bir yandan kendine acıyıp bir yandan özleyip bir yandan da ona kızarken misilleme yapmaya karar verir. Unutulmuş biri olarak yaşamak ile unutanı iyi kötü her şeyi de unutmak pahasına unutmaya çalışmak ayrımıyla baş başa kalan Joel, sildirme işlemi yaklaştıkça içindeki geri dönüş fikrinin alevlendiğini seyirciye işaret eder, ne var ki geri dönüş yoktur artık. Kendi evinde, kendi yatağında anıları ile baş başa kalır, Clementine'ın vurdumduymazlığı ile kopan o büyük fırtınaya biz de seyirci oluruz, Joel bir anlık yanlış bir cümle sarf etmiştir, öyle bir durumda hangisi haklıdır, aslında ikisi de haklı değildir de olan nedir, ne yapmaları gerekir derken tam kendi başımıza kafayı yiyecek hale geliriz ve şerefsiz Patrick bizi daha da sinirlendirir.

Tüm bunlar olurken Joel'in iç sancısı dışına çıkar, içindeki Clem'e yarın sabah olmayacağını söyler; aynı anda Patrick'in şerefsizliğini öğrenir ve içindeki öfke yerini belirsizliğe bırakır. Anılar, anılar, anılar... Birbirlerine ettikleri bütün o laflar teker teker gözlerinin önünden geçer, ardından güzel anlar; tam güzel anılar biraz kalbini yumuşatmaya başlamışken bir bir silinir bu defa ve bay Barish nihayet pişman olur. Öte yandan Patrick ile ise, bir başkasının anılarına, daha doğrusu hayatına sahip olarak o olmak mümkün müdürün derdine düşeriz.

Filmin kilit noktasının ilk sessizliğini, doktorların aynı silme işlemini birbirlerine de uyguladıklarını öğrendiğimizde duyarız, bu noktadan sonra film dört taraflı salt pişmanlık unsurları ile bezelidir, neyse ki Joel ve Clem için hala bir umut söz konusudur.
Kadın doktor kendi hafızasının silindiğini öğrenmesinin sağladığı pişmanlıkla fitili ateşlemiştir ve filmin en önemli kısmı başlar; bu sırada zamanda bir atlama daha yaşanır ve ikisi de birbirini sildirmiş olan çiftimiz her nasıl oluyorsa yeniden tanışmıştır, tam iş dejavuya kayacak iken birbirlerini sildiklerini öğrenirler; doktora bıraktıkları notlar ise hem kendileri hem birbirleri ile bir yüzleşmedir. Tam yeni bir dalga geliyor dediğimiz anda filmin anahtarı Clementine'in ağzından çıkar: "Sakinleşelim ve öyle düşünelim".

Artık her şey farklıdır, filmde felsefi olarak da üçüncü bir boyuta erişilmiştir; en hassas dönemlerinde kayda aldıkları sözlerini hafızaları kayıpken dinlerler ve mantıksızlığını görürler, bu noktada yalnızca birkaç üst üste gelişin nelere sebebiyet verdiğini, aslında pek çok şeyin de göründüğü kadar buz dağı olmadığını seyirciye hüzünle ve dev bir tokat olarak vurur film. İki karaktere de sakinlik hakimdir ve ikisi de hem kendilerinin hem de birbirlerinin yapmış olduklarının aslında fevri birer davranış olduğunu fark ederler ve artık durmak zamanıdır, Joel bunu son sözü ile vurgular: "Bekle, sadece biraz bekle işte... Biraz... Bekle." Bu filmin en sevdiğim yanı budur, seyirciye verilmesi gereken erdem doğrudan diyaloglar üzerinden verilir, gelişen olaylar ise sadece filmin felsefi birer süsüdür. Örneğin sonunda Clementine tekrar aynı şeyin yaşanmasından korktuğunda Joel sadece "Tamam" der ki bu da erdeme ulaştığının göstergesidir.

Değerlendirmenin buraya kadarki kısmını filmi anlatarak ilerlettiğim için pek değerlendirme gibi durmasa da öyle yapmak zorundaydım, çünkü bu film A'dan Z'ye empatiyle kurulu bir film, kendinizi sahnelere yeterince veremediğiniz müddetçe elinizde olacak olan yalnızca boş bir levha. Film kendi mesajını bir bütün olarak veriyor, bunu öyle ustalıkla yapıyor ki izleyen kişi aksi yönde bir reaksiyon gösteremiyor; Patrick'e hiddetleniyor Joel ile Clementine'a ise hem üzülüp hem kızıyor vs. Bu yönden esasen tam bir türk filmi, peki verdiği mesaj? Aslında biraz olsun sakin olmaya çalışarak her şeyin yoluna konabileceği gibisinden bir mesaj. Kaldı ki günlük hayatta da insanın başına gelebilen, iki tarafın da hem haklı hem haksız olması durumu seyirciyi filmi derhal kapatmak yahut sonuna dek gözünü kırpmadan izlemek gibi bir ayrımın gölgesinde yaşatıyor. Garip bir şekilde su gibi geçen bir saat kırk yedi dakikanın neticesinde ise film hakkında yorum yapmadan önce kendi hayatınızı ve ilişkilerinizi sorgulamaya başlıyorsunuz, bu yönüyle didaktik kere didaktik bir film. Seyirciye başlarda taraf tutturup sonradan işi eşit bir konuma getirerek insanın hayatta her daim gafil olduğunu ve emin olmamak gereksinimini yüzüne çarpan Eternal Sunshine of The Spotness Mind, sofistlere de bir selam çakıyor mu dersiniz? Empati kere empati diyerek sonlandırmak istiyorum bu değerlendirmeyi, ne hikmetse bu filmi "Sil Baştan" olarak çeviren ile ise bir türlü empati kuramıyorum.

Chuck Palahniuk (umarım doğru yazmışımdır) romanının Fincher sinemasındaki nefesi diyebileceğimiz Fight Club, artık herkesin diline doladığı üzere bir "tüketim toplumu" eleştirisi.
Bunları herkes biliyor, herkes bu filmde popülizmin, tüketim savaşının, standardize edilmiş yaşamın, beyaz yakalılığın gündem olduğundan haberdar zaten. Peki yıllar sonra, yıl 2017'de bile aynı lafları geveleyip prim mi kasacağız? Elbette hayır, çünkü bu filmin üçüncü bir yüzü daha var.

Aslında filmin en başından dikkat çekilen noktalar daha farklı, bir tüketim toplumunun varlığının yanısıra insanların bunun bir parçası olduklarının bilincinde olduklarını, "bundan rahatsız olduklarını" fakat kendilerini durduramayacak düzeyde olduklarını anlamak mümkün. Hastalık gruplarını ele alalım; birbirine sarılıp ağlayan insanlar, bu gerçekten acıklı fakat aslında insanların orada birbirleriyle paylaştıkları şey hastalık falan değil, telepatik yönden bambaşka bir iletişim var. Mesela akciğer kanseri grubunun (filmde yoktu muhtemelen ama) birbirine yakındığı şey esasen akciğer kanseri olmaları değil, herkes Malboro kullanıyor diye Malboro'ya başlamış olmaları, Winston'ın hayatlarına girmiş olması... Hepsi içten içe hastadan öte pişmanlar ve vicdanlarını kurcalayan bu şeyi hastalıklarının arkasına gömerek birbirlerine sessizce itiraf ediyorlar çünkü Amerikan toplumundalar, bayraklarla bu ifade ediliyor; o şaşanın, o düşünce özgürlüğünün içinde aslında farklarını gizlice yaşamak zorundalar, daha doğrusu kendilerine ait olan son fikirlerini, tıpkı sağlıklı kalmış son bir hücre gibi. Bu açıdan bence George Orwell'e de selam çakan bir film.

Kaldı ki bu insanların bir de iç hesaplaşmaları var, kusursuzluk dürtüsüyle yanlışa gittiklerini fark edenler bir kusur yaratmaya vücutlarından başlıyor; kırılmış bir burun, yamulmuş bir çene yahut yerinden oynamış bir kaburga kemiği onları nihayet diğerlerinden farklı kılabiliyor ve normale dönmek için anormalin gözüne vurdukları bir duruma sürükleniyorlar, çünkü eskisinden iyi hissediyorlar; zira yalanmış konfor, keyif, hepsi sadece katlanıp giden fazlalıklarmış, öyle ki ana karakterimizin evi patladığında çok da sorun etmiyor, normalde böyle bir toplumdaki birinin çıldırması gerekenden eser yok hatta; rahatlıyor adam, onlarsız da yapabildiğini görüp kendini biraz olsun güçlü hissediyor ve bu güç Dövüş Kulübü'nü kuruyor, öyle ki çekilen ilk yumruk gerçek bir yumruk.
Ana karakterimizin şizofren olması ve aykırı, daha çok Nietzsche'mtrak bir Tyler Durden oluşturması bu noktadan itibaren anlaşılabilir; kendisine zaten başından beri karşıydı, kendisine çok karşıydı fakat artık onun benliği olmaktan çıkmış o şey "güya" düzen gibi kavramlarla öylesine kafayı bozmuştu ki dışarıdan bir yardıma ihtiyaç vardı, bu yardımlar içerisinde en bayıldığım ise eline sabun dökülen o iç ve dış çatışmalı sahne... Bu hususta Tyler'dan önce Marla geliyor, Marla esasen Tyler'ın oluşmasında doğrudan bir köprü, hatta bana sorarsanız Tyler'ın ta kendisi; tam da bu yüzden ana karakterimiz Marla ile Tyler'ın birlikte olduğunu tasarlıyor ve Marla'yı kıskanıyor, Tyler'dan çok Marla'yı kıskanıp ondan etkileniyor; Tyler ise kendisi için oluşturduğu bir kamçı, tıpkı zihninizin derinliklerinde dolaşan küçük bir adamın sizin bütün zayıf noktalarınızı bilmesi gibi, ana karakterimiz de zihninin derinliklerinden, artık kontrol edemediği dış benliğine bir kaçış haritası çiziyor, haritanın adı Tyler Durden. Bu noktada herkes Tyler'ı bir idol olarak gördüğü fikrine kapılıyor ilk başta, fakat öyle olsaydı asla -Tyler'ın ısrarlarına rağmen bile asla- onun önüne geçemezdi; ona tüm bunları yaptıran aslında rekabet dürtüsüdür, zaten her kavga da bir rekabettir.

Kavga, cinsellik vs. Olay basit, aşırıya kaçmış düzenden ideal düzene alçalmak amacıyla bir süreliğine kötü olmak; bunu buz tutmuş bir suyu ılıştırmak için lav dökmekle bir tutabiliriz. Asıl konu yine taviz vermekte bitiyor, vücudundan taviz vermek, mallarından taviz vermek, yahut değer algıladığın herhangi şeylerden... Bu yönüyle Fight Club'un bir sahnesinin uçan balonda çekilmesi ve karakterlerin aşağıya ağırlık atması bence hoş olurdu fakat film buna gerek bırakmış mı derseniz hayır.
Bu filmin asıl kavgası şirketlerle değil, şirketler insanların tepesine binmemiş, silah zoruyla bunu yaptırmamış ki; hedef alınan şey doğrudan insanların kendi hırsları, en iyi olma, en güzel olma, en bilmem ne olma... Kapital düzenin yıkılması son sahnedeki bina yıkımı ile sembolize ediliyor fakat kapital düzen aslında çoktan yıkılabildi filmde, ana karakterimiz yavaş yavaş kendi sandığı o sosyopattan taviz verebildiğinde, en nihayetinde Marla'yı kabul edebildiğinde; kaldı ki kulübü kurup bu kadar adamı toplayabilmesi de bunun kanıtı, bu değişimi göstermeye hazır fakat lidersiz bir kitle vardı ve o kitleye lider oldu, kitle ise ona kendi olma şansını tanıdı: Space Monkeys.

Azınlık olmanın bir strateji gerektirdiği aşikar, bu grupta ise strateji toplumun aksine rahat olmak, rahatın biraz daha ötesine gidip sergüzeşt olmak; kaldı ki kendilerini kaybettiklerinin bilincinde olan bu kimseler, artık kaybedecek bir şeyleri olmamasıyla fedaileşiyor; buysa politik yahut ekonomik bir kaygının ötesinde, sosyal psikolojideki "kartopu etkisi" tabir ettiğimiz sürece karşı bir baş kaldırı, filmin asıl konusu bu işte, kartopu etkisi.
Kartopu etkisinin yarattığı hırs insanlara yükseldiklerini hissettirirken asıl çöküşün farkına varmıyorlar, tıpkı asansörün yukarı çıkarken binanın yere batması gibi bir durum ve ne yazık ki binanın batış ivmesi daha hızlı, sonuç ise kölelik. Burada kişiler aslında sermayenin değil kendi köleleri, çünkü eğer sermayenin kölesi olsalardı bunu ayıkmaları daha kısa sürecekti -ki sermayenin isteği asla bu olamaz- fakat insanın aradığı şeyin var olduğu ilk yer, onu aramaya başlamasından itibaren aklıdır. Her türlü kasa kazanıyor; kendilerini şirketler uğruna feda ediyor gibi gözüküyorlar, gerçekten öyle olsaydı yine şirketler kazanacaklardı, kendileri için çalışıyorlar ve yine şirketlerden alıp başka şirketlere... Sonrası döner sermaye, derken lobiler...

Bir diğer önemli detay: Ana karakterimiz Tyler'la karşılaşmadan önce uçak kazası hayal ediyor, sigorta şirketinin iş uçuşlarında ölüme verdiği ekstra paya binaen; bunu kullanamayacak olması o an umurunda bile değil, fakat filmin yine son dakikalarında, başına silah dayandığında artık bir şeylerden endişe ediyor, çünkü gerçekten değer verdiği bir şeyler var, bu ya mücadelesi ya Marla ya da başka bir şey ama var. Nihayetinde Fincher yapacağını yapıyor ve başrolümüz yıkımı pantolonsuz seyrediyor. Filmin pek kimsenin dikkatini çekmemiş bir kırılma noktası ise bu, beyaz yakalı dünyasının yıkılmasından çok, insanların kimi zaman büyük gördüğü şeylerin bile aldırış edilmeyecek bir hal alabilmesi. Öyleyse çılgınca çirkinleşip onlarca I Phone almaktansa biraz pantolonsuz oturup tadını mı çıkarmalıyız dersiniz? Geç bile kaldık.☺
Eğer filmin başında her filmin başında görülen uyarıdan sonra bir adet daha olduğu, Tyler'ın ilk karşılaşmadan önce de bazı sahnelerde var olduğu, filmin her sahnesinde en az 1 adet Starbucks bardağı kullanıldığı yahut filmin son sahnesinde bir saniyeliğine başka bir görüntünün girdiği gibi sıkıcı ayrıntıları duymak istiyorsanız üzgünüm, bu eleştiri burada biter.

Film, izleyiciyi büyülemek gibi bir amacının olduğunu dahi sakınmadan ortaya koyuyor, bunu sahne geçişlerinde, hatta filmin direkt başında yapılan alıntılardan anlamak mümkün; bununla da sınırlı değil, örneğin müzikaltı sahnelerde kullanılan müziklerden biri Lacrimosa, hikayesi itibariyle filmle örtüşen bir beste, gerçi artık her filmde kullanılmaya başlandığından cılkı çıktı.
Öte yandan filmde kullanılan renk kompozisyonları ve çeşitli çekim kuralları (simetri, üç birlik...) dikkate değerdi, her ne kadar kırmızı ağırlıklı uzakdoğulu sahnelerinde dublaj yahut altyazı zahmetine katlanılmamışsa da az biraz ingilizceniz varsa filmin aforizma kustuğunu (olumlu anlamda) algılayabiliyorsunuz.

Esasen filmin ana karakteri bay Green olsa da, diğer karakterlere de iç devinim olarak o kadar çok pay düşüyor ki; benim önemli gördüğüm karakterler sanıldığı gibi Avi ve Zach değil, onlar sadece paravan görevi görüyor, hatta bana sorarsanız filmin kendi içindeki anlamı kendinde yansıtıp sonradan seyirciyi etkilemesi için bilinçli oluşturulmuş karakterler; şöyle ki başından beri bu adamlarda bir kıllık olduğunu seyirci seziyor ve onlara odaklanıyor, onlar her şeyi bilecek ve falan filan... Tüm bu gidişat sorunsuz ilerlerken perde arkasında asıl olay dönüyor: Bay Gold.
Bay gold kesinlikle bir metafor, zaten çok net olmasa bile, bunu anladıktan sonra gerçeğe dönüyor karakterimiz.


Aslında karakterlerin çok boyutluluğunu yalnızca üçüne indirgemek mümkün: Nişancı, Macha ve bay Green.
Nişancının yaşadığı şey kendi mükemmelliği ile arasındakinin yanında vicdanı ile de bir savaş, Macha desen tamamen kazanmak, saygınlık ve otorite üzerine yaşayan ve bunu açıkça belli edebilecek kadar zayıf, bir şeylerin arkasına saklanacak kadar da tipik bir karakter. Gel gelelim Bay Green'e; uğradığı bir ihanet var, bu ihanetin sonrasında işleri yoluna koyuyor ve hemen ardından onca bilgi ile hortumladığı paralar ondan alınacak... Bu hangimizin başına gelse sinir bozardı fakat burada agresif tutum sergilemeyi engelleyen, önlenemez ve pahabiçilmez bir unsur daha var: Yaşama güdüsü.
İlk olarak param mı hayatım mı diyerek bir seçim yaptı ve taviz verebildi, sonrasında sağlığının yerinde olduğunu öğrendi fakat yine de orada kaldı, yine de o adamlarla kaldı; kapalı alan korkusu olduğu halde onu belki de ömründe ilk defa asansöre bindirebilmiş bu adamlara bir minnet mi duydu dersiniz? Hayır, oyunun sonunu görmek istedi, tıpkı filmin izleyiciden istediği gibi; kumarda da bu böyledir, rakibin devam hırsını törpülemek üzerine kuruludur çoğu oyun, ki böylece her şeyini verdiğinden emin olana kadar durmak bilmesin. Neyse ki burada başka bir nokta var, çok can alıcı bir nokta; adamımız Green kalabildi çünkü rahatladığını gördü, bir şeyleri bırakabildiğinde, hırslarını bırakabildiğinde kafasının da aynı oranda boşaldığını gördü ve nihayetinde filmin seyirciyi vardırmak istediği noktaya, filmin ikinci ve gerçek yüzünden vardı.

Filmin büyük kısmını ego konusunun oluşturduğuna insanları ikna etmek için uzun uğraşlar verildiğini başından sonuna görmekteyiz, oysa filmin asıl anahtarı aranılan şeyin asla bakılmayacak bir yerde olması; bir şeyi aramaya başladığımızdan itibaren aklımızdadır ve onu düşünmekten onun aklımızda olduğunu hiç düşünemeyiz; peki ya aklımızda olan, o şeyin varlığından daha fazlasıysa? İşte bu filmi klasik bir mafya filminden yahut psikolojik içerikli filmden ayıran bu; herhangi bir seyirci en başından o iki mechul adamın Avi ve Zach olduğunu bilir zaten fakat yine de öğrenmek ister; filmde de bahsedildiği üzere kafasındaki sesi kendisi sanar: "İzle ve öğren." Seyirciyi tam bu anda olgunluk doruğuna ulaştırıyor işte Revolver, açık açık ilerleyip yine de seyirciye bildiği şeyi izlettirebilip, zamanından ve biraz da düşüncelerinden onu feragat ettirip gerçek doyuma eriştirdiğinde. O yüzden kanımca bu filmi kendi başına bir canlı olarak değerlendirmek daha isabetli.
Belki de Guy Ritchie'nin amansız bir fantezisidir bu, zira biraz da sinir bozucu; öylesine sinir bozucu ki insan başından beri "BEN DİDAKTİĞİM!" diye bağıran bu filme sinirleri bozulacakken kendine dönüp bu sinir bozukluğunun kendini büyük görmesi, bir diğer deyişle egosundan kaynaklı olduğunu düşünüp duraksıyor. Şimdi neden canlı dediğimi anladınız mı? Tıpkı filmde vurgu yapıldığı gibi "basit" ve canlı.

Bu film başka, evet bu film bambaşka; Demirkubuz işi olduğu için değil, Ankara'da geçtiği için de değil, dünyadaki herkesin kendinden bir parça bulabileceği kesin olan bir film olduğu için, şayet kendini kandıranları saymazsak.
Demirkubuz yine aykırı, filmin adı kadar da yeraltı üslubuyla sesleniyor bize, bu defa Muharrem'i alet ediyor kendine, evet Muharrrem'le adeta bir oyuncak gibi oynuyor... Demirkubuz'un patatesi yahut olmazsa olmazmışcasına adlettiği -ki bu tartışmaya açıktır- nü sahneleri bu filmde de varlığını koruyor, Yeraltı da esasen kardeşleriyle aynı doğrultuda ilerliyor; zannediyorum Nuri Bilge kırılması olarak adlandırdığım Kış Uykusu'ndan beridir Türk sinemasının oturmamış kibirli rolleri Demirkubuz'un tekeline girmiş durumda, Bulantı'yı izleyenler ne dediğimi daha net anlayacaktır.
Burada durum Bulantı'dan biraz farklı; Bulantı'da salt bir ego kendini gösterirken Yeraltı biraz daha aşağılık kompleksinden türüyor.
Muharrem sıradan bir adam, Muharrem o kadar sıradan ki... Ben sıkıcıyım ve sıkılıyorum diye bağırıyor adeta Muharrem, uzun ve sessiz sahnelerde bunun ayırdına varmak daha da mümkün. Muharrem'e en yakın olan karakterimiz Türkan; Muharrem, Türkan'ın anlatılarından yola çıkarak Cevdet karakteri ile hırçın bir empati kuruyor, ona bunu yaptıran yegâne şey ise otorite. Kimsenin üzerinde bir otoritesi olmadığını "bilen" bir Muharrem için kötü yönlü de olsa bir otorite gerçekleştirme fikri filmin daha ilk sahnelerinde filizleniyor. Demirkubuz burada bir es veriyor.
Muharrem'in bağırmaları, çağırmaları, ulumaları... Yalnızca ve yalnızca Türkan kaynaklı gelişen bu olaylar aslında bizi bir başka olayın doğrudan göbeğine atıyor: Cevat ve Ankara Sıkıntısı.
Ankara Sıkıntısı ismi Nuri Bilge'nin Mayıs Sıkıntısı'na bir selam çakmak mıdır bilemem ama Muharren artık iyice ileri gidiyor; soysal özgürlüğü olsa da sosyal becerisi olmayan ve bunu bir yandan kabul edip bir yandan da sanki evrim teorisine atıfta bulunurcasına güçlü olma, savaşma dürtüsü gösteriyor, bunuysa bizzat kendi, "Her şey ile aramda gizli bir kavga başladı..." diyerek vurguluyor. Kendini hem üstün hem ikinci sınıf gören Muharrem'imiz, Cevat'ın başarısından alamadığı hırsını karanlık bir hayatla almaya kararlı, öncelikle cinsel yönden olmak üzere hırçınlaşıyor, rahatlamak uğruna başıbozuk olmayı tercih eder hale geliyor ve sonunda bir yıkı... Hayır yıkım değil.
Her şeye rağmen Muharrem'in içinde bir şey var, tüm bunlar olurken bir yandan ufak ufak "Ben böyle biri değilim"in firelerini vermeye başlıyor, esasen etrafa duyduğu aşırı da sebepsiz olmayan bu kin ve öfkenin dibinde varoluş ve takdir mücadelesinin yattığını müjdelemek isterken sanki bütün iletişim hatları kilitliymiş gibi sadece gözlemde kalıyor, Türkan ile Cevdet'i gözlemliyor, belgeselleri gözlemliyor ve birden bire hayvan kesiliyor, ar damarı çatlamış ve epey uzaklaşmış hırçın bir hayvan.
Muharrem'in kıllık diyebileceğimiz durumlarının önceden normal olduğu ancak sanki insanların sürekli onun bu tarafına atıfta bulunarak onu daha da büyültürken Muharrem'i küçülttüklerini ve Muharrem'in varlık savaşını ilk defa arkadaşlık etabında kaybettiğini izlenim olarak görebiliriz. Bu sayede yanlış anlaşılmalar ve vesaireler de Muharremin en kalın duvarlarını örüyor. Yemekte Dostoyevski'den yaptığı alıntı ile bile tek başınalığından utanırken onu her şeyin üzerine koyabilmek, kendini buna inandırabilmek için de elinden geleni yapıyıor, zira doğru olanın bu olduğunu o da biliyor.

Sahte güzelliktense gerçek bir yeraltı onunkisi, tek derdinin anlaşılmak, sorulmak olduğunun kendi de bilincinde fakat bunu asla dışarı vuracak biri de değil, çünkü onur... Onur ama Muharrem çok da tezat bir adam ki onuru için onurunu ayaklar altına alabiliyor ve bu durum onu daha fazla etkileyemiyor, yeterince öteki çünkü, kendine bunu hatırlatmaktan artık mazoşist bir zevk alıyor fakat hala kurtulmak için bağırıyor ve film boyu bu bağırtı kesilmiyor; bunu en güzel, duvara karşı Ormancı'yı söyleyerek, kimse yokmuş gibi dans ederek kanıtlıyor ve savaşım bitmedi diyor, iyice kaybetsem de bu benim savaşım olmalı; ancak ne var ki o bunu yaparken boşverilmesi, en temel isteğini sonuçsuz çıkarıyor: Kavgasının bilinmesi, zira başkalarında bilinmeyen bir şey onun için de var olamaz.
Derken final: Muharremin o "Ben onu istemeyeyim kimseden ama olsun." dediği şey, yani bir tutam anlayış, onun tüm ördüğü duvarlara ve savunma mekanizmalarına karşı hiç beklenmedik bir karakterden, fahişeden geliyor. Muharrem o an çözülüyor, bir diğer deyişle uluyor. Muharrem'in ilk gözyaşlarına tanık olduğumuzda biz de seyirci olarak yatışıyoruz; işte o koskoca adamın derdi, birinin onun ördüğü duvarlara direnip içeri girmesi ve çekip çıkarması.

Demirkubuz yine zor yoldan anlatmış yani, sosyal baskı, ait olma güdüsü, belki nispeten Freud'çu bir cinsellik anlayışı, hepsinin neticesinde ise bir varoluş sıkıntısı. Hepimiz bir noktada Muharrem'dik çünkü bazı şeyler anlatılmadan anlanmalıydı, hepimiz bir noktada Muharrem'dik çünkü anlatırsak sıkıntıdan kurtulacağımız şeyler çoğu zaman en derinimizdi, peki kaçımız bunu yaptı, kaçımız Muharrem gibi hırçınlaşma yoluna gitti. Muharrem kendi cevabını kendi vermişti zaten, Cevdet'in Türkan'a aşık olduğunu söylerken kendi yaptıklarına bir kılıf bulmuştu: Sevenin sevdiğine kötü davranması. Muharrem bence herkesi seviyordu, sadece onun bu manik depresif ve kibir görünümlü salt bakış açısının onda gerçekleştirdiği dikenlerin arasına bir başkasının sessizliğinin girmesi bile yeterliydi.
Ben bu filme baktığımda durmayı anlıyorum, uzunca durmayı, Cevdet'in kendi kendine uzunca durmasını, kızın elinin Muharrem'in saçlarında uzunca durmasını, Muharremin ağlayarak durmasını, Türkan'ın bıkmasına rağmen Cevdet'le durmasını ve de en önemlisi Muharrem'in kavganın en şiddetli anında durup anlamasını, kavgasının kendisiyle olduğunu. Şu cümlesi filme noktayı koyuyor esasen, değerlendirme de onunla bitsin: "İyi olmak istiyorum... Ama bırakmıyorlar. İyi olamıyorum."

Film değerlendirmesi serimizin ilk konusuna hoşgeldiniz...

Inception (Başlangıç) ile başlamak istedim çünkü bugün bana zınk diye "Hangi filmi tavsiye edersin?" deseler verebileceğim muhtemel cevaptır kendisi, klişe ama öyle, peki onu öyle yapan ne mi? Gelin birlikte bakalım.

Yaygın film eleştiri kültüründe olduğu şekilde ekibi övmeyeceğim, yönetmen zaten Memento'nun yönetmeni, oyuncular desen başarısı yadsınamaz kişiler, soundtrackler desen Hans Zimmer'i görür görmez, duymadan ikna oluyorsun. Bu filmde başka bir şey var, evet bu filmde garip bir şekilde kült bir etki var.

Esasen psikolojik mi, psikolojik gerilim mi yoksa yekten bilimkurgu mu kestiremediğim, açıkçası kestirmeyi de arzu etmediğim bir film olan Başlangıç, "rüyaya girmek" kısmını saymazsak aslında üstün bir gerçekliği yansıtıyor, neticede her gece yattığımıza başımıza gelen bir şey var: Rüya.
Filmin omurgasını oluşturan "Rüya İçinde Rüya" kavramı aslında bizler için de yabancı değil, pek çoğumuz rüyada uykudan uyandığımızı vs. görmüşüzdür, bu husustan ötürü filmin biraz tüyler ürpertip biraz "Lan acaba?" dedirtirken bizleri etkilememesi ise elde değil, kaldı ki finalinde yaşanan o "Ulan yoksa?" tabir edebileceğimiz ve benim gibi filmi defalarca izlemiş kimselerin takıntısı haline gelebilen muallak durum bunu tek başına kanıtlar. Filmin metafizik yanından daha fazla bahsedip tat kaçırmaktansa biraz da psikolojisine değinelim...

Film bizlere muhteşem bir fikri sunuyor: Her şeyiyle kontrolümüz altında olan bir dünya, tek sorun ise bu dünyanın gerçek olmaması. Filmde bu sorunun yarattığı yıkım, ana karakterimizin eşi aracılığıyla önce bir gizem şeklinde, ardından ise alenen sunuluyor ve tüm bunlar olurken izleyicinin aklında tek bir soru: Ben hangisini seçerdim? Kaldı ki filmin kırılma noktasını oluşturanlar ise oldukça zarif detaylar: Totemler. Totemlerin varlığı gerçek ile rüya arasında bir ayrım yapabilmek için tek olanak iken, filmin sonunda da görüleceği üzere işleri sarpa saran yine bizzat onlar oluyor. Bu noktada filmin en başarılı yönü sanıldığı üzere insana bir anlığına kendi yaşadığı gerçekliği sorgulatması değil, bunu Matrix de, Truman Show da yaptı zaten; bu filmi diğerlerinden ayrı tutan en önemli nokta, böyle bir çelişki içerisine düşen insanın durumunu, özellikle de bir ölümü kullanarak, üstüne üstlük iki taraflı anlatması: Bu ikilemde gerçek-rüya ayrımını kaybetmiş kadının intiharı ve intihar sonucunda, henüz gerçek-rüya ayrımını ustalıkla yapabilen eşinin dahi çocukları, ölen eşi vs. için yer yer, gizliden gizliye bu ayrımı yok etme isteği ve de kendi mantığı ile çelişmesi, tüm bunların neticesinde ise bilinçaltının neredeyse ayrı bir benlik olarak dile gelebiliyor olması ve bunun ise filmin bize sunduğu o muhteşem fikirle çelişmesi. Gerçi sonuncuda o denli şaşılacak bir durum yok, neticede gerçek hayatta da vicdan yahut pişmanlıklar aynı görevi üstleniyor diyebiliriz.

Her filmin bir mesajı olmalıdır gibi bir düşünceye karşıyım ancak her filmin bir anlattığı vardır, bu film ise dikkat çektiklerinden çok daha başka fakat belki de gerçek hayatta daha önemli bir şeyi bize bütün karakterlerin üzerinde ayrı ayrı ve sessizce çağrıştırıyor, iki çok büyük sorunun sonsuz cevabını: Bir fikir nasıl oluşur ve nasıl benimsenir?
Ekibe sonradan katılan kızcağız aslında bu soruların cevabının en açık yansıtıldığı karakter olsa da, milyarder adam (isim kullanmak istemiyorum, böyle daha samimi) ile başlayan "müşteri" karakterleri de, aksiyon ögesi ile birleşim göstererek aynı etkiyi sağlayabiliyor. Bana sorarsanız bu filmin asıl mesajı yekten fikirdir; bir fikrin kendi fikrimiz olduğundan emin olmak, kendi fikrimize sahip çıkmak, bir fikri benimsememizde geçerli olan durumlar, tabiatımız gereği güzel olan bir yalana inanma açlığımız ve onun yalanlığının bilincinde oluşumuza karşı oluşturduğumuz gayrıihtiyari direnç... Velhasıl Christoper Nolan bu filmi çekmek yerine bir cümle kuracak olsaydı muhtemelen "Bizi biz yapıp bizden ayıran tek şey var diye insanız: Fikir." falan derdi herhalde lakin film çektiği daha iyi olmuş tabii, ona lafım yok. Özellikle de o dönen koridor falan, baya özel emekler harcanmış.

Özetle: Pişman olunmayacak bir film, mükemmel değil elbette ama bu filmi olumsuz yönde eleştirmenin de hayli güç olduğunu söylemek lazım. Belki biraz uzun ama anca işte.

Eminim bu defa kendimden, düşündüm ki Kohlberg de olsa benim yaptığımı yapardı, hani şu ahlak kuramı olan adam. Kendimi övmeyi bırak yermek maksadı ile söylüyorum bunu: Benim yaptıklarım ancak çok zaman sonra anlaşılabilecek şeyler, bu anlayışı belki göremeyecek olmak ise bana yetiyor.
Geçen bahsettiğim mevzu mesela, anlayışlıyım çünkü biliyorum anlaşılmayacağım, daha zamanı değil; ancak yıllar yıllar geçecek, insanlar yaşayacak, büyüyecek, Allah kahretsin ki acı çekecek ve onlar için dostluk, aşk kavramları değişecek; birinin seni onaylaması değil de senin iyiliğin için sana dahi karşı gelebilmesi olduğunda karar kılacaklar -ki bunu ne yazık ki ancak çok çok insan yanındaymış gibi davranıp kuyusunu kazdığında anlar çoğu insan- ancak o zaman. Korktuğum da bu ya benim, işin işten geçmesi; ha ben Allah ömür verdiğince buradayım, güç müdür zaaf mıdır kestiremedim ama kapım da herkese hep açık zaten o konuda sıkıntı yok, yine sarıp sarmalamaya çalışırım herkesi; işin işten geçmesi dediğim şey, o kişilerinin saçının tek teline gelecek zarar...
İnsanlığım bana bunu diyordu be dünya, insanlığım bana kaybetmeyi de çok güzelinden öğretti; bensiz mutlularsa öyle kalsınlar tabii lafım yok, olamaz da, gelirlerse de açık kapım sonuna kadar. Pişman değilim yaptığımdan ey dünya, ey dünya belki anlaşılamıyorum şimdi ama kafi, ey dünya benim yaptığım ne olursa olsun en doğrusu, dostumu düşündüm ben ey dünya, ötesi var mı?
Şimdi bazıları diyecek ki çok anaçsın, çok korumacısın; huyum kurusun ne diyeyim, ben de biliyorum herkesin kendi hayatı, ben de biliyorum hataysa da yaşanarak öğrenilecek ama dayımın da dediği gibi: "Her şeyi yaşayarak öğrenmemek lazım." Korkuyorum işte, siz beni oradan ağabeylik falan yapmaya çalışıyor gibi görüyorsunuz muhtemelen ama benim yapmaya çalıştığım şey yollarına paspas olabilmek sadece, ne kimsenin ayağına diken batsın ne çamur değsin; hazmedemiyorum işte, değer verdiğim insanlara gelecek irili ufaklı kötülüklere hazmedemiyorum.
Ha bu demek değildir ki bu yüzden saçmalıklar yapıyorum, aksine en doğru şeyi yaptığımı biliyorum, insanlar anlamıyor, ben de zaten anlatamıyorum.

Kohlberg otursa şimdi yanıma, "Aferin evlat!" falan der miydi? Bence demezdi de omzuma iki vururdu, belki gözleri yaşarırdı belli mi olur? Sizlerle Kohlberg'in hikayelerinden birini paylaşacağım ki beni az çok anlayasınız:

Avrupa’da bir kadın, hasta ve ölmek üzeredir. Son zamanlarda hayatını kurtarabilecek bir ilaç, aynı kasabada oturan bir eczacı tarafından bulunmuştur. Eczacı, ilaç için 2000 dolar istemektedir. Bu fiyat, ilacın maliyetinin 10 katıdır. Hasta kadının kocası Heinz borç para alabileceği her yere gider. Fakat topladığı paralar, ilaç fiyatiın yarısı kadardır. Heinz, eczacıya karısının ölmek üzere olduğunu söyleyerek ya ilacı biraz ucuza satmasını ya da daha sonra ödemesine izin vermesini ister. Ancak eczacı bunu kabul etmez. Hainz çaresiz bir durumdadır. Eczanenin camını kırarak karısı için ilacı çalar. Bu durumda hasta kadının kocası ne yapmalıydı? Niçin? (Kohlberg, 1963, s. 379 ).

Elbette ki durumlar oldukça farklı fakat ikilem aynı ikilem. Bana sorarsanız bu sorunun cevabı çalmak kere çalmak olurdu, ortada -yine- bir can var, neden bir defalığına dahi olsa eczacı yahut ilaç şirketleri zor duruma düşmüyor da hep hasta, hep mağdur insanlar zor duruma düşüyor? Ha çalmak suç mu derseniz evvela suç, tahminimce adam da göze almıştır zaten hapis yatmayı, kadın yaşadıktan sonra hapiste yatmak ya da yatmamak gerçekten seven bir adam için nedir ki zaten? Ha hapis yine kötüdür adam için, herkes için kötüdür ama adamın içi rahattır be, belki eczacıyı zor duruma düşürdü diye bozulur biraz ama ilaç çalıp karısını yaşattı diye gocunamaz, tıpkı karısı ölseydi ilaç lobisinin zerre gocunmayacağı gibi.

Bu cevabımdaki hapis, dostluğumuzun bitmesini (galiba bitti bilmiyorum) temsil ediyor, hırsızlık ise saklamadığım o sırrı, peki ilaç? Eğer ben o sırrı paylaştıktan sonra arkadaşım sigarayı bıraksaydı ilaç gerçek olurdu, ben de hapisimi, yani can dostumun eksikliğini mutlu değil ama en azından içim daha ferah yaşardım; yine de içim biraz olsun ferah bunu yaptığım için, önümde ilaca dair bir ihtimal vardı, ucunda nefret ettiğim ayrılık riski vardı ama denedim işte be, onun için denedim, kendimi tebrik değil ama teşekkür ediyorum. Kohlberg, ben insanları çok seviyorum.

Susmadan önce bir düşünseydin ha dostum; sağlığını kaybetmene göz yuma yuma sussaydım mı gerçek dotsun olurdum, yoksa sırf sağlığın için sırrını tutmadığım için mi gerçek dostunum? Sence dostun değil miyim? Misal sen benim yerimde olsan, hatta zamanında bana dedikleri gibi "Ben intihar ediyorum" desem sana, sırrımı korumak pahasına susar mıydın, eğer sussaydın acaba gerçek dostum olur muydun? Bir düşün ha kardeşim, bir düşün. Bence kendini suçlardın...
Diyeceksin ki ne alaka, ben sigaraya başladım ama o kız intihar ediyordu; ben de sana diyorum ki can dostum, o bunu bir anda yapmak istedi, sense uzun ve sancılı bir süreç olarak yapıyorsun, aynı şey... Ki sen canım kardeşim, daha değerlisin, bilmiyorsun.
İnşallah bir gün anlarsın, bunu dostun olmadığım için değil, aksine gerçek bir dostun olabilmek için, sana yakışabilmek için yaptığımı; affetmezsin biliyorum ama sağlığın dostluğumuzdan kat kat önemli canım arkadaşım. Kızgınsın biliyorum, senin yerinde olsam ben de kızardım lakin dönüp şöyle dikkatlice bir bak kardeşim, hakikaten bu kadar kızılacak ne işlemişim. Sen beni anlamasan da, yalnız senin içindi kardeşim; ne bir fitnem ne bir çıkarım vardı inan, senden öte gayem ne olsundu benim dostum, gittin, olsun, canın sağolsun canım kardeşim.

Nasıl dört yanım hatalarla bezeli benim, üstelik bile isteye; bile isteye ama hata olsun diye değil, sevgiden, çok fazla sevgiden, içim bazı şeylere el vermediğinden. Kendim için bir şey yapmış olsam derdim ki "Bir bok yedin, çek şimdi eşoğlueşek!" Ha şimdi de çekiyorum çekmesine ama böyle daha bir azap; hatanın birinin ucunda can dostum, diğerinin ucunda sevdiğim kadın. Hadi ikinci hata salt hata olsun, ben sevdiğimi söylemekle haddimi aşmış ağzımın payını da almış olayım kabul, amenna, bünye yabancı değil zaten. Oysa ilk hata öyle değil işte, öyle ki bu hatayı yapmasaydım bile içim katmer katmer huzursuz olacaktı, belki dostum benimle olacaktı ama içten içe kendine zarar veriyor olacaktı, bense buna seyirci olacaktım dostluğumuzun bozulmaması adına, sonra belki ilerleyecekti, derken kamu spotu gibi bir hal alıp her şey için çok geç olacaktı...
Çok anaç bir adamım ben ya, burçtan mıdır nedendir bilmem ama harbi öyleyim; yahu bir insanın sigara içtiğini duyunca ciğeri sigara dolar mı insanın, doluyormuş işte. Her şey için çok geç olmasındansa dostluğumuzu kaybetmek daha az kötü gibi geldi, neticede dostun sağlığı dostluktan daha önemliydi, daha az önemli olduğunu söyleyebilen insan nasıl kendine dost diyebilirdi zaten değil mi? Öyle olmasına öyle ama yine yanıyor canım... Yaptığım hata mı, evet hata, sebebim ne, çok çok sevgi; neyim şimdi ben peki, dostunu dostluğundan çok düşünebilecek kadar gerçek bir dost mu, ne olursa olsun, dostunun sağlığı pahasına dostluğunu satmaması gerektiğini bilmeyen bir cahil mi? Yargılayın hadi beni, alın size en alasından, en meşrusundan bir izin; zira karşı taraf o kadar suskun ki kendi kendime çıkardığım en ufak bir sesin dahi yankısı tokat olup çarpıyor yüzüme.

Lazım mıydı bu kadarı bilmem ki, bağırsaydı çağırsaydı, sövseydi dövseydi ama yine gelseydi be; başkası olsa gebersin gitsin derim ama benim şu hayatta bir ailem bir dostlarım var, hata da yapsam onlar için, işe de yarasam onlar adına, birinin tırnağı kırılsa benim canıma dokunuyor işte. Kaç tane dostum var ki zaten, onlar olmasa ne yaparım, bir halt edemem ki; bugün iyilik adına yaptığım hatalar yarın yerini zalimliklere bırakır onlar olmazsa, kim beni sakin tutar, yahut kim bana hayatta hala güzel bir şeylerin olabildiğini gösterebilir ki? Varsın şimdi dört bir yan muhakemeye tutuşsun, yok haklıymışım da yok haksızmışım, kaç yazar... Bitti işte, galiba, baya yeniden bitti, yine elimde tutamadım dostluğu, ister en yüce duygu ve amaçlar, ister ise her ne yüzünden olursa olsun bu böyle, beceremedim. Bu kadar fazla sevmeseyim, bu kadar fazla üzerlerine titremeseydim diyorum, o zaman da ben ben olmazdım, hatta kimse olmazdım; diyeceksiniz ki herkesin kendi hayatı, ne karışıyorsun; kaldı ki bunu söylerseniz haklı da olacaksınız, ben de haklıydım uzun zaman önce, güzel bir his biliyorum lakin sizlerin bilmediği bir şey var, başkalarını bu kadar içinde yaşayan biri için kendi hayatı olmaması bir şey değiştirmiyor. Sankın ha sanılmasın ki ben insanları hep kontrolümde tutmak istedim, sanılmasın ki hep benim dediğim doğru diğerleri yapayanlıştı; hayır abi hiçbiri değil, ben sadece önem verdiğim o birkaç tane insanla bağlantı kurmadığım zamanlar, onların iyi ve güvende olduklarından emin olup rahatça yaşayabilmek istedim...
Benim bir kere minnet borcum var minnet, beraber geçirdiğimiz kötü günlerimi unutsam bile yanımda olduklarını asla unutmadım, bu yüzden ben hiç onları üzmek ister miyim; şimdi de istemedim, sadece iyilik istedim, iyilik adına hatalar yaptım, yapmasam ağlardım ve yapınca da farklı olmadı ama yaptım işte; kendi kederimi bile terk ettim, beni bilen bilir, yine bir takım mevzular için dağıtırdım, eser geçerdim, kül bırakmazdım ama baktım ki arkamda benim için üzülen dostlarım var, bunu onlara yapamazdım; aynı şekilde, dost olmak pahasına göz yumsaydım, ileride onlar, şimdidense kendim yüzüme tükürürdüm.

Hatam olduysa affola,
Olmadı canınız sağolsun.
Bahsetmediğim hatalarımın ellerinden öpmek suretiyle: Bitti.

Öncelikle babamın mesai arkadaşı Derya abiye Allah'tan rahmet dileyerek başlamak istiyorum sözlerime.

Ölüm varken, yakınken, bu pala bıyıklı, güleç, iri cüsseli adamı bile çekip alabilmişken...
Söylemek lazım ey dostlar; birini mi seviyorsunuz, söyleyin; içinizde kalan bir şey mi var, söyleyin, yapın; kırdıklarınız mı var, koşun... Az evvel en kadim dostlarıma iyi ki varsın mesajı attım, normalde de ara ara atardım ama içime oturdu işte; vaktim varken, hala şükürler olsun nefes alabiliyorken ve bu yazıyı kaleme alabiliyorken mesela... Susmak aptallık olurdu. Sizi kıranlar mı? Bu duyguyu benim gibi yaşadınız mı, ne yaşadınız bilmiyorum; halbuki bir bildiğim var, bildiğim o ki ölüm bu kadar aleni oldukça umrunda olmuyor insanın. En çok içimi yakanlar, en çok sırtımdan bıçaklayanlar, en fecii düşmanlarım, bu zamana kadar yaşadığım bütüün kötülükler, ihanetler, falanlar, filanlar... Umurumda değil biliyor musunuz, hiç acıtmıyorlar; hatta dostlar, asla dost olunmayacak denli kötü düşmanlarımı dahi sevmeye yakınım galiba, ha onlar ittir köpektir, yüz yüze gelsek yine olağan şerefsizliklerini yaparlar ama... Ama görmedikleri ölüm var, ben ölümü görüyorum, bir insan kaybının ne olduğunu derinden hissediyorum, herkesi affedesim geliyor işte, herkesi, onları bile, yine olsa yine... Ölüyoruz ulan, çok mu, bütün ihanetleri, bütün şerefsizlikleri, ayıpları toplasak ne eder ki, hiçbiri can acıtamıyor o vakit, hepsi girecek toprağa ama sevgi öyle değil; düşününce acımaz oluyor insanın canı işte, acır ve anlar oluyor kendi ise...

Herkesi seviyorum, hepinizi seviyorum, fırsatım var ve söylüyorum evet her birinizi seviyorum, bunu da tahmin edemeyeceğiniz kadar yürekten söylüyorum; tamam bu dünya kötüdür, leştir bilmem nedir ama sevmek varken gerisi niye? Ne kaybederiz abi, nefes alabiliyoruz, buradayız işte, yaşıyoruz; ne kaybederiz Allah aşkına, bir insana ona değer verdiğimizi söyleyince ne kaybederiz, ne demeye utanırız sanki, ne diye yapmayıp pişman olmayı bekleriz. Kalmayacak içimizde hiçbir şey, kalmasın, öfke de kalmasın; canı cehenneme intikamın, kinin, öfkenin; ölüyoruz işte, gidin insanlara bağırın onları sevdiğinizi, ailenize, dostlarınıza, okuldaki kantinciye, falana filana, yoldan geçen çocuğa... Başka türlüsü güç, başka türlü yaşamak mıdır bu yaşamak, bizim midir bu hayat, neden eminsek bu kadar.
Sevdiklerinizin gözlerine bakın, henüz bunu okuyabildiğinize göre vaktiniz var; hadi bırakın ölmek ihtimalini, ses telleriniz zarar görmediği için bile sevdiğinizi söylemelisiniz, dudağınız kıpırdayabildiği için bile gülümsemelisiniz, çünkü bu dünyada başkaları için yapılmayan neredeyse her şey gün gelir batar adama, illa bir gün dokunur, bir gün boş bir odada o kafa ansızın patlar.
Sözün özü; yaşıyorsak değsin, güzel bilinelim.

İşte o an anlarsın, işlerin kavgaya doğru gittiğini anlarsın, sözler sertleşir çünkü; biraz sütten ağzı yanmış veyahut zeki isen algılarsın zaten, sendeki de karşındaki de öfkenin sözleridir, sizin değil. İnsanın sinirli iken gerçekleri söylediğini uyduran it oğlu it kim ise halt etmiş, onun yüzünden insanlar ne parçalanmış. Kırılma noktası budur işte, ufacık bir kıvılcımın yangına dönüşeceğini anladığın an; belki herkes yaşar bu anı ama aslolan yangına müsade edip etmeyeceğidir kişinin, diğer bir deyişle, üste çıkmaya çalışmaktansa dur deyip dememesidir.

Bugün bu anlardan birindeydim, bir dönem kaybettiğim can dostumla yeniden yok olmanın kıyısına gelmiştik; duralım dedim ya, ne yapıyoruz, yine aynı şeyler olsun istemeyiz ikimiz de, bu lafları biz söylemiyoruz, sadece ikimiz de biraz kırıldık ve içimizdeki o kötü şey her ne ise artık, bizi birbirimize yine kırdırmaya niyetli. Hayır ama! Biz duralım, düşünelim bir, soluklanalım; vardığımız konu o kadar saçma ki, o kadar dallandırdık budaklandırdık ki, az daha birbirimizin bizi ne denli sevdiğini unutacaktık. İnsan unutamamaktan yakınıp dursa da unutmaktan başka pek de bir şey yapmayan bir varlıktır, unutmaya meyilli içlerimize pay verip de yeniden ayrı iki hayata dönüşmek geri zekalılığı yakışır mıydı bize... Tek bir an işte ya, o an bundan aylar önce aynı kişi ile yaşananlar aklıma gelip durmasam, iç sesimin onun hakkındaki uydurmalarına kulak versem, onu da sakin olmaya teşvik etmeyip bitirici devam etsem, biz denen şeyin bitişi yaklaşık sekiz kontörlük mesaja tekabül ederdi. Düşünsenize, bilmem kaç senelik bir dostluk, hem de kül olup küllerinden yeniden doğmuş bir dostluk sekiz kontörlük mesaja yeniden alaşağı olacaktı... Kırmanın kırılmanın kolay olmadığı an mı var şu fani dünyada; ben bile, bütün bunları bile bile, buralara yaza yaza yine bu tarz bir an olsa bu sükunetimi koruyabilir miydim emin değilim.

Ben çok kişiyi kırdım arkadaşlar, ha çok kişi de beni kırdı, Allah var bir kısmı arkasına baktı, çoğu da bakmadı, canları sağolsun; oysa ben hep baktım arkama, hiç suçlu olmadığımda bile baktım. İnsan bazen böyle oluyormuş işte, insan canını yakanı özleyebiliyor muymuş? Evet. Bu sözlerim başkaları için, bambaşkaları için, geçmiş olduğu için acı çektiğim ama aynı zamanda da "geçmiş olsun" denilecek durumlara düştüğümden geçtiğine sevinmem gerekenler için; bu cümlenin b*k gibi bozuk oluşu için mesela, anlatmak istediğimi anlatamayıp içimde bununla kudurduğum için, kırılma noktasına geldiğimde dönmenin yolunu daha iyi biliyorum.

Bugün güzel bir gündü, hayır hayır bugün kesinlikle çok güzel bir gündü. Pinhani diyor ya: "Çok kısa bir zamanda, belki birazcık da zorla, bence gayet iyi de anlaştık.", o hesap işte. Şimdi siz tabii bu dediklerimden hiçbir şey anlamıyorsunuzdur, olsun; çünkü Teoman da "Sevgi anlaşmak değildir, nedensiz sevilir." der. Çok mu alıntı yaptım? Durun, biraz kendi sevgimi katayım...

Bir kez yolda karşılaşalım

Onunla da avunacağım.

Adımı sesince duymaktan vazgeçtim,

Sesini duysam, susacağım...

Turgut Uyar

Son bir alıntı yapacağım. Hani bir şarkıda "...Bir an için ömür bile verilir." diyor ya, o cinsten bir an yaşadım bugün; an da denemez gerçi, oldukça uzun fakat asla doyulamayacak denli kısa. Yan etkisi olmayan bir kanser ilacı olsa sanırım adı onunla konuşmak olurdu, kiminle mi? Sanırım yeni arkadaşımla. Mesela bu arkadaşımla el tokuşmak şey gibidir, bir gül yaprağından, alttaki durumaya yüz tutmuş bir ota su damlaması gibi; ya da ne bileyim, onunla konuşmak belki yarayı kaşımak biraz, kanasa da yüz bin kere değer. Neden mi kanamak?

Bazı durumlar vardır tamam mı, kötü değildir, hatta iyidir, lakin daha iyiden dönülmüştür; kişi bilir mutlu olması gerektiğini falan, olur da zaten, yine de illa ki içinde öyle garip, toz gibi bir şey kalır, gitmez. Hem mükemmel hem berbat hissedilir mi, hissediliyor; örneğin doğru kişiye aşık olduğunu anladığın anın, onun sana aşık olmadığını anladığınla aynı olması gibi, onun senden hoşlanmayışını ifade edişini diğer insanların tavırlarıyla karşılaştırdığında buram buram kokan, aslında uzun zamandır da hasret kaldığın o samimiyet gibi. Tüylerin diken diken olur misal, en başından onda gördüğün o ışığı ilk ve son defa gerçek görüşün budur çünkü. Çok mu üşüdün yoksa gözlerin mi kamaştı? Hırkanı al istersen.
Şey gibidir bu, susuzluktan ölüyorsun, kana kana su içiyorsun, efsane mutlusun; fakat suyun tadı da berbat ve sen tadı ne kadar önemsemesen bile bu değişmiyor. Neyse, galiba günlük saçmalık kotamı aştım, pardon.

Samimi olmanın en güzel keramet olduğunu hangi şairin müjdelediğini anımsayamasam da şimdi, Cemal Süreya "8.10 Vapuru" adlı şiirinde, benim şuan anlatmaktan kaçındığım sesi çok güzel tarif ediyor, onun sesini; kaçınıyorum çünkü garip bir kıskanmak bu, bunu bari siz bilmeyin.

Özet olarak: Tatlı bir sızı, çünkü olurduk demeden edemiyor insan; olurduk abi diyorsun, kendini biliyorsun ve ondan da eminsin, ona dair düşüncelerin sadece kafanda uydurduğun toz pembe yalanlar değilmiş ve bunu bilmek seni sevindiriyor. Diyorsun ki olsaydık geçinemediğimiz için asla ayrılmazdık, belki asla kavga etmezdik; sende yok, onda yok, kötü bir zerre yok; olabilir miydi diyorsun böyle mükemmel, sonra da olurdu diyorsun: "Zaten illa romanlara özgü olacak diye bir kaide yok." diyorsun ve bu aşk; eğer bu değilse bile "En azından hayatında bir şey olarak varım, sonradan olmayacaksam da var olmuş olacağım." diyerek geri kalan hayatını devam ettiriyorsan -başka çaren olup olmadığını sorun etmeksizin- bu kesin aşktır.

Bu günü yaşadığım için teşekkür ederim, başta ona, sonra Emir, hepsinden de fazla Allah'a. Biliyorum, pratikte aslında üzerinde bu denli yazılacak şeyler olmadı -kaldı ki tatlı bir utangaçlıkla buraya yazmaktan kaçındığım birkaç paragraf daha var- ve insanlar bunu abartı kabul edecek, alıştım ben zaten. Kim diyordu ya, "Benim onda gördüğümü sen görecek olsan sen aşık olurdun." tarzı bir cümle vardı, aynı o durum işte. Yine de biri o an orada bütün içimi ve bütün olup biteni hissedebilsin isterdim, çünkü eminim tekrarını isterdi; peki olur muydu derseniz tekrarı, bu neşeye maruz kalır mıyım tekrar, yeterince kalırsam ben de neşeli biri olur muyum falan, zaman gösterir.

Gönlüm, Dublörün Dilemması kitabındaki Hayati Tehlike'nin, onu sevmeyen Şebnem Şibumi'ye uyguladığı kart tekniğini uygulamak istiyordu ama umut stokta yok. Taktiği bir yazıda yazmıştım ama yine yazayım:
Kartlara harf harf "Şebnem Şibumi Hayati Tehlikeyi Seviyor" yazan Hayati, kartları Şebnem'e verdi ve dedi ki: "Beni sevmeye yaklaştığını her hissettiğinde bu kartlardan birini bana geri ver." Nihayetinde Hayati kartları geri toplayabildi ve dünya halkı buna meşk dedi. Bunu yapsam olur muydu, böyle şeyler sadece romanlarda mı olurdu bilemem ama çok isterdim; zaten ben bu hayatın yarısını da altını çizerek öğrendim.

Bitti,
Güzel bir gün gibi,
"Gibi"si fazla.