Alptuğ'un Mekanı

08 Ocak 2025

Üniversite Meselesi Üzerine

Bir yetişkinden, öğrencilik zamanlarına bakış:

Son zamanlarda herkes üniversitenin ne kadar gerekli olduğunu tartışıyor ya, önce şunu sorgulamamız lazım: Lise ve ortaokulda öğrendiğimiz şeylerin hayatımıza ne kadar etkisi oldu? Ne aklımızda kaldı? Hangi bilgi gerçekten kullanıldı? Hangi dersler sadece sınav kağıdını doldurmaya yaradı?

Şahsen okulda -buna üniversite hayatımın çoğunluğu da dahil- öğrendiğim şeylerin çoğu işime yaramıyor, zaten hayli kısmını da hatırlamıyorum, arada bir çat pat üçgenin iç açıları falan gelir aklıma.

Şu ana kadarki tüm gelirimi, öğrenciliğimin boş vakitlerinde kafayı taktığım abuk şeyleri denerken öğrendiklerime ve sevdiğim şeylerden aklımda kalanlara borçluyum. Mesela iyi ki “Şu ünlünün yanında olsam ne güzel olurdu” diyerek Photoshop ve dolaylı olarak ışık, renk, kompozisyon öğrenmişim farkında olmadan. Edebiyata başlayışım da okullardaki klişe ve okunması zorunlu kitap listeleri sayesinde olmadı, filmlerdeki afili karakterlerin diyaloglarından oldu, hatta yine aynı sebepten vurgu ve tonlamaya ilgi duyduğumu fark ettim ve bugün bildiğiniz üzere her türden seslendirme yapmak da benim için bir gelir kapısı.

Çok saçma bir şeyin üzerine gereksiz bir ciddiyetle eğilirken, gerçekten de “yanlışlıkla” öğrendim çoğu önemli şeyi; babam alsın diye faydalarını saymak için bir dönem piyasadaki bütün fotoğraf makinelerinin tüm teknik özelliklerini, hangi özelliğin neye yaradığını, farklarını vs. öğrenmiştim. Ya da örneğin, cimriliğimden ve bana kızılmasın diye kaç kez bilgisayarım değişik biçimlerde çöktüğünde, internette doğru dürüst kaynak ve benim de İngilizcem yokken “daha da bozamam nasılsa” diye kurcalayarak kendim düzelttim tekrar.

Lisedeki fen, matematik, edebiyat, felsefe falan hepsi çöpe gitti kafamda ve yoklukları etkilemedi hayatımı, ki her ikisi de sorun bence. Hayatımın ilerleyen süreçlerinde de aktif kullanacağım bir biçimde kademeli sunsaydınız madem bana bunları, sadece sınav kağıdını doldurmak için bir döneme mahsus yaptığım saçmalıklar olmasalardı keşke, onları unutmuş olmam benim suçum değil zira.
Suç kimde? Sistemde ve biraz olsun öğretmenlerde, bakınız örnek bir diyalog:

-Şimdi sana logaritma öğreteceğiz
-İyi de ben sinema okuyacağım
-İlerde lazım olur
-(Neyse itiraz etmeyeyim bir şey değişmeyecek, bir kulağımdan girer diğerinden çıkar)

Görüyor musunuz? Safi vakit kaybı! Sonra Alptuğ önce iletişimde sonra güzel sanatlarda sinema okur, oyun şirketinde pazarlamada çalışır. Logaritma hiç işine yaramamış, beynine silinmek için girmiş ve zaten lise bitmeden unutulmuştur.

Çoğu rehberlik hocası da ülkenin bu durumundan sorumlu: Azıcık başarılı çocukların hepsini alanlarında aynı bölümleri seçmeye ittirdiler, aman şöyle parası çok böyle saygın diye kanlarına girdiler. Şimdi o çocuklar büyüdü ve Linkedin’de iş bulamıyor çünkü çok fazla var kendilerinden.

Benim sıralamam, puanım nispeten yüksekti ve sözelciydim; “Sinema tamam ama öğretmenliği de bir düşün.” adlı ikna çalışması yapılırdı. “Lan tamam sinemada iş yok, öğretmenlikte yağıyor mu sanki salak, sen de atanamamışsın, gelmiş ne diyorsun!” diyemezdim tabii. En azından gerçekten sevdiğim şeyi okudum onları dinlemeyip ve bölümü bitirip sinemacı olamamışlığım, okumamı boşuna da kılmıyor üstelik:
Bölümü sevdiğim için notlarım yüksek ve projelerim iyi, çalışma disiplinim üst düzeydi; Linkedin’de de paylaştığımdan ötürü, bunları görerek profesyonel hayatta doğru insanlar benimle iletişim kurdu ve beraber ilerledik, hala da aralarına yenileri ekleniyor.

Demem o ki, ben aç kalma korkusuyla öğretmenlik falan yazıp hobi olarak entertainment işleri yapsaydım -o zaman yetişkinlerinin uygun gördüğü üzere- berbat ve mutsuz bir hoca olurdum, atanamazsam da sadece mutsuz bir berbat.

Sözün özü: Boş vakit, hobi ve saçmalıklarınız sizin her şeyiniz, eğitime ekmek pek yok, en azından beşeri bilimlerde yok ama zaten kalanını da yapay zeka elden geçirecek er geç, içerisinde hesaplama gibi matematik temelli durumlar barındıran her süreç kendini aslında sanatta görüyor olduğumuzdan çok daha keskin bir biçimde yapay zeka ve türevlerinin kucağına bırakırken yalnızca kreatif sektörlerde insan emeğinin gücü sonsuza dek vazgeçilmeyen olacak; malum, bir ekmeği bir robotun mu insanın mı yaptığı pek önemli değilken şiir için bu geçerli olmayacak mesela çünkü gerçek bir zihin gibi hatırlama, hissetme, çağrışım ve benzeri insanı biricik kılan değerlerden yoksun bur şeyin yazdığı en alacalı metinler dahi manevi olarak birer hiç hükmünde olacaklar.

06 Ocak 2025

Hiç Hazzetmediğim İnsanlar Vol Bilmem Kaç

Bugün, esasen böyle bir başlıkta daha evvel ne hikmetse hiç yer vermediğim birtakım kanı bozuklar güruhuna yer vereceğim:

Bunlar, ordan oraya sürüklenmekten gocunmayan, aldatılmış olmaktan gocunmayan ve -sanırım anlatacaklarıma binaen bunu azıcık da olsa hak eden- boşluğa düştüklerinde size denk gelirlerse şayet sizden hoşlandıklarını söyleyecek ve garip biçimde buna kendileri de inanıp doludizgin yavşayacak, siz bir gariplik olduğunu sezdiğinizdeyse bir biçimde tartışma yaratıp üste çıkmaya yeltenecek ama manipülatif olma becerisinden yoksun olduklarından ötürü yalnızca salak görünebilecek kimseler; umarım layığıyla anlatabilmişimdir.

Esasında her şey ilk başta bariz bir abuklukla başlar, atıyorum "Görüşürüz, ben bi'eski sevgilimle buluşacağım, ağzına sıçacağım." (yersen) tarzından "WTF!" tepkisi gerektiren abuk bir cümle kurar mesela karşındaki. Sen o arada şeye takılırsın: Ulan ben mi geri kafalı kaldım, harbiden bu normal mi... Aslında orda koolay gelsin diye sıvışmak gerekir en temizinden ama çoğumuz ya hikayenin sonunu merak ediyor -hele benim gibi dramaturjiye ilgi duyan biriyseniz- ya da bir biçimde oldu bittiye getiriliyor.

Neticede içine oturmayan bir şey oluyor , "Ulan..." diyorsun: "...Benim bunca zaman idealize ettiğim ilişki böyle bir şey değil, bırak beni etrafımdakiler bu tıynette ucuz veya toksik değil, iyi kötü 20'li yaşlarımızda yetişkin ve düzgün insanlarız, bu tip karşıma hangi piyangodan çıktı; hayatımı böyle tiktok editi gibi bir tiple sürdürmek istediğimi sanmıyorum, oturup erdemden konuşabileceğim, ağırbaşlı, kendi halinde, donanımlı ve kibar kimselerden hoşlanıyorum..." Bu düşünceler sonunda, zaten içine başından beri sinmeyen ama sırf peşin hükümlü ve yanılıyor olmamak adına devam ettirdiğin bu duruma dair aklında tek bir şey belirir:

Bu kişilere görüşmeyelim dersin, kaba tabirle siktiri çekersin afedersin, birden o gençlerin lovebombing dediği şeye ve daha fenası "vay efendim ben bu ara şunu bunu yaşadım, dayak yedim sokakta yattım" tarzı acındırmaya maruz bırakılırsın; lakin aklı başında insan için yaşanılan iletişimin ritimsel düzenliliği çok önemlidir, bir araba düşün ki ara sokakta 120 ile gidiyor, bu er geç bir yere vuracak çünkü balık baştan kokuyor işte. İlişkide de bir gaza abanıp bir fren koyanlar aynı yolda olduğu gibi hem gereksiz korkutur hem de yakıt tüketiminin içine sıçar, çok düşünülecek bir şey yok.

Tabii böyle bir durumda sen muhtemelen insaflı biri olduğun için "neyse şimdilik yol vermeyeyim" dersin ama maruz bırakıldığın tutarsızlıklardan ötürü de pek eskisi kadar yüz vermeyip merhaba merhabaya indirgersin durumu; oysa bunu anlar anlamaz içindeki cerahati kaçınılmaz olarak kusar, önceden hiç adını bile anmadığı şeylerden ötürü aslında uyumsuz olduğunuzu hissettiğini falan söyler, bir de aşırı önemsiz bir detaymışçasına onu aldatan eski sevgilisine döndüğünden vesaire söz eder. Tabii bu seni bırak yaralamayı, şaşırtmaz bile; diyorum ya başından beri ritim bozuktu, bu araba bir yere vuracaktı.

Nitekim işin en komik yanı da şu: Ey vicdanlı dostum, sen bu işe nokta koyacakken, tekmeyi koymuş olmamak için zamana falan bıraktın; derken şimdi sanki senden ayrılınmış gibi oldu, sanki sen bir şey yaptın ve ortada bir ilişki vardı... Herkes olayları sonunda kendi haklı görüneceği biçime ayarlayıp öyle gerçekleştiriyor, çok komik. Keşke önce sen ayrılsaydın. :D

Benim sana tavsiyem ne diye soracak olursan: Ya emniyet kemerini tak ve çarpmadan arabadan atlamak için kapı kolunu elinin altında tut, ya da bu flört adı verilen bozma, uydurma, lakayt ve gevşek yeni iletişim formundan tüm gücünle uzak dur.

Ne istediğini ve kim olduğunu bilen, kendine neyin, kimin yakıştığını kesin çizgilerle belirlemiş insan her zaman kazanır. Canımsın.

28 Aralık 2024

Yapayalnız Bir Yıl

Bu yıl hakikaten yapayalnızdım okuyucu, etimle kemiğimle yapayalnız; birileri sözümona cismen hayatımdalarken dahi herhangi bir farklılık oluşturmuyorlardı bile artık, neticede onlardan da ben gittim başımı alıp. Bu kadar yalnız kalınabileceğini bilmezdim, eskiden yalnızlıktan dert yanarken asla bu kadarını olmamıştım. Yanlış anlama geçmişi düşünmüyorum, yani tamam düşünüyorum tabii ama aklımda gezmiyor, geçmişteki tüm dostluk ve aşklarım onları sürdürebilseydim dahi tıpkı bir naylon gibi sığ ve belirli menfaatlere dayalı, zaten benim şu anki duygusal açlığımı doyurmaktan fersah fersah uzak "şeyler" olacaktı; şimdi de şikayet olarak bile söylemiyorum aslında, anladım ki böylesine son radde bir yalnızlıkta zaten insan arzunuz asgari ve normal kabul edilen düzeyin de altına iniyormuş. Ailemi saymasan kimseyle tek kelime konuşup mesajlaşmaksızın bitirdiğim günler çoğunlukta, yalan yok elim de gitmiyor telefona bu manada, derinlik ve nitelikten yoksun konuşmalar sürdürmektense. Sadece bazen başkalarının bilmem kaç yıllık ve aşırı sıkı fıkı dostluklarını, vefalarını görüp özeniyorum ufaktan yalan yok ama... Bırak olsun o kadar, herkesin özenip de elde edemediği bir şeyler olacak. Kendi yalnızlığımı yadırgamayı bıraktım çünkü yok bir faydası.

Hatırlar mısın eskiden ara sıra herkesle iletişimi kesip kaybolur ama nihayetinde bunu asla tam olarak beceremezdim, şimdi hayatımdaki kuru ot gibi manasız varlıkları bulunan -var dememe bakma- kimseleri yaktkça, oluşan sessizliğin ilkinki korkutuculuğuna karşın bir yandan da hayatım boyu aradığım olduğunu fark ettim.

Gönül isterdi ki bu huzur için insansızlığa gerek olmasın, ilk iliklenen düğme misali ilk dostlarım düzgün olsun ama kader kısmet, en azından böyle deyip siktiri çekmek en sağlıklısı artık.

Nasıl girersen öyle geçer derler ya,

Garip biçimde bu sene bu gerçek olsun istiyorum

Kimse bana elleşmeden duru bir su gibi eğip başımı akıp gideyim hayatta. Şimdiden iyi seneler okuyucu, gerçekten sana değer veren dostların varsa onlara iyi bak ve bir yandan da öyle olduklarından asla tam emin olma.

12 Aralık 2024

Kafamdaki Dinamik Sanat Üretim Topluluğu Fikri

Bir yapı kurma niyetindeyim; henüz acelem yok, ince ince bir şeyleri hesaplayıp taslak ve sermaye oluşturacağım çok uzun süre. Peki bunu size niye anlatıyorum?

Etrafımda piyasa tarafından örselenmiş harbiden iyi niyetli ve yetenekli arkadaşlar var; kimknin kalemi kuvvetli, kiminin teknik bilgisi yerinde, kiminin oyunculuğu, kimi heykel okumuş iyi sanat yönetmeni olur... (iyi niyetli olup hiçbir şeyden cidden anlamayan da yok değil bu arada, açıkçası bu kesim planıma dahil değil) onlara el uzatmayï, kafa kafaya verip kendi anlayışımıza, kafamıza göre şeyler yapmayı istiyorum, biz niye sırf birileri "satar" diyor diye hiç kendi beğenimiz olmayan şeyler yapıp duruyoruz.

Dikkatinizi çekerim buna "iş" demedim bu arada, başka şeylerden sağlayacağız geçimimizi ve fazlasını (halihazırda bir işimiz varsa ondan mesela) bir noktada o fazlalık bize boş vakit sunacak ve projelerimize yumulacağız, projelerden gelir olmaması sıkıntı olmayacak bile ama o kadar proje yapacağız ki irili ufaklı, sürümden kazanır gibi içlerinden biri er geç bize kapı açacak.

Hiç durmayan bir sanat üretimi düşünün, nöbetleşe ekipler gibi bir sistem olacak, bu paylaşım sayesinde kimsenin beyni de patlamayacak sürekli yaratıcı olmak durumunda kalıp. Sadece kısa film ile sınırlandırmayın da bunu, bir tiyatro oyunu da ortaya koyabiliriz, uzun metraj da, hatta bir sosyal medya videosu da; önemli olan tek şey düzenli olarak fikir üretip en azından bu fikirlerin dörtte birini hayata geçiriyor olmamız.

Bir de mesela Malatya'da beş kişi var diyelim, bu beşi orda çekim yaparken İstanbul'daki arkadaş kurguyu, Ankara'dakiler senaryoyu falan halledebilecek. Bir şeye yetişme kaygımız da olmadığından stres sıfır olacak, eğlenmiyorsak bırakacağız hemen. Masrafa girme gibi bir durumumuz da olmayacak, birinin kamerasıyla çekip diğerinin gitarıyla falan yapacağız müziğini mesela, anam babam usulü.

Örneğin kırk kişiyiz diyelim, hepimizin işi gücü meşguliyeti olacak ama herkes her gün bir cümle yazsa hemen çıkar bir kısa film senaryosu, kişi uygunluklarına göre ekipler düzenlenecek çekimler yapılacak falan ve sürekli kısa film üretiyor olacağız düşünsenize; sürekli yeni bir şey ortaya koymaya çalıştığımız için de zamanla bu bizi her konuda daha da pişirecek, tıpkı Bir Demet Tiyatro, Mahşer'i Cümbüş mantığı aslında. Her hafta skeç yazma zorunluluğumuz varmış gibi onca kişi fikir atacağız düzenli ortaya ve onları gerçekleştireceğiz.

Diyelim biri ortaya bir fikir attı ve çoğunluk beğenmedi, o fikir yapılmıyor olmayacak, beğenen üç kişiyse üç, beş kişiyse beş kişi o fikri hayata geçirmek için yine çaba sarf edecekler. Yaptığımız eserler bir marka, oluşum ismi altında paylaşılmayacak ve dolayısıyla memnun olmadığınız şeylerin dahli gibi görünme riskiniz bulunmayacak; bu çalışma sistemiyle sadece bünyemizdeki herkesin mümkün olduğunca çok projeye elinin değmiş olması ve cv'lerine ekleyebilmeleri sağlanacak.

En arzu ettiğim şey de şu. Atıyorum Ahmet diye bir arkadaşımız olacak, Ahmet bir projede oyuncu, diğerinde yönetmen, ötekinde kurgucu olacak (isterse tabii, fakat mesela hep oyuncu olma lüksü yok), zaten sürekli bir şey yapacağımız için "ya bu da şunu çok iyi yapamadı tüh" durumumuz olmayacak, herkes tam nereye ait olduğunu birlikte, takım olarak deneyip öğrenecek. Kaybedecek bir şeyimiz olmayacak, bu projenin şusu pek olmadı diğer projede geliştiririz deyip geçeceğiz ve kimse kendini ön plana çıkarıp bir diğerini rencide edemeyecek, daha ziyade örneğin kurguyu bilen arkadaş, yapamayan arkadaşa hataları üzerinden öğretecek ve gün sonunda bu çalışma biçimiyle her birimiz multidisipliner bireyler haline geleceğiz.

Ha bu arada bir şirketleşmeye de gitmeyeceğiz, tamamen arkadaş grubu olacağız, maddi kazançları projelere harcayıp dümdüz, artan popüleritemizi kendi bireysel iş hayatlarımızda network vb. unsurlar için kullanacağız. Bu süreçte elbette ki aramıza kötü niyetli yahut amacı başka olan, egoist, tartışma çıkarıcı bireyler dahil olacaktır ve ilk başta bunu fark etmeyebiliriz fakat birilerinin diğer insanlar üzerinde söz sahibi olup domine etmesinin önüne geçmek amacıyla din, dil, ırk, yönelim, kişisel unsurlar gibi konularda bırakın kavgayı, herhangi bir fikir beyan etmek suretiyle bu konuları açanlar dahi banlanacaktır, aynı şekilde öncelikle oluşumdan tanışıp sonra özel hayatta tatsız durumlar yaşayan arkadaşlarda da bu geçerli.

Diyelim ki birinin performansından hiç memnun kalmadınız ya da bir biçimde kimyanız uymadı; "Ben onla çalışmam yav." deme lüksünüz olacak, bu kişi diğer herkeste de benzer sorun teşkil etmiyorsa onun için bir diğer arkadaşımız sizin yerinize devreye girecek; lakin bu noktada gruplaşmanın önüne geçmemiz şart, misal çok iyi anlaşan 5 kişinin sadece birbirleriyle dönen projeler yapmasına izin verilmemesi gerektiği kanaatindeyim. Varsayalım aramızda bir arkadaş var, hiçbir projeye katılım göstermedi ve kendisi de ortaya bir şey koyma çabasına girmedi; onun bize bir zararı olmayacak, hiçbir şey yapmamış bile olsak en azından farklı disiplinlerden kimselerle tanışmış olacağız, bu da başlıbaşına bir kâr.

Ha belki çok sonralarında gerçekten buna emek ve arzu harcamış kimselerle kemik bir yapı kurarız ve diğer sadece kendi kafasındaki şey için adam aramaya gelmiş kimseler dağılır, o zaman işte bir BKM gibi cidden bir çatı altında, özel ismimizle ve çok daha ciddi projelerle hayatlarımıza devam edebiliriz, neden olmasın?

Böyle farklı bir yolu da bir yandan çizmeyi gerekli buluyorum çünkü ülkemizde bir mesleği sürdürerek, iyi kabul edilen bir gelir de elde etseniz, içinde bulunduğunuz ekonomik statü ne ise onun üzerine çıkmanız mümkün değil, sürdürebilenler dahi kendini şanslı sayıyor. Ben ne uzayıp ne kısalmak istemiyorum; yıldızlara dokunmak değilse de onların da beni fark edeceği kadar yukarı çıkmak istiyorum.

Lütfen içinizden bu fikir aklına yatanlar varsa bir şekilde bana ulaşabilir mi? Fikri daha da geliştirmek ve büyütmek, bu sayede daha sanatsal bir çevre edinmek istiyorum, tanışalım tartışalım kararlar verelim falan, şimdiden heyecanlandım.

09 Aralık 2024

Kıpırdayan Yazı

Açıkçası bir süredir her şey iyi gidiyor okuyucu, yani gidebilen her şey. Bir de kötü gitmeyen ama hiç kıpırdamayan şeyler var işte, anlarsın ya. Anlar mısın sahiden?

Bazı yanlış iliklenmiş düğmelerin farkındayım diyelim yalnızca, ileride başıma iş açacaklarının. Hatta sen yabancı değilsin apaçık konuşayım hadi: Kendimi bu kadar kapatmış olmam, sosyal hayatımı eksinin altına çekmem; her ne kadar bir iletişim sorununa asla dönüşmeyecek olsa da ben gibi bur tipte, bunun o kadar da normal bir şey olmadığını ve üçüncü şahıslarca garipsenmeye hayli müsaitliğini yakından biliyorum.

Madem biliyorsun değiştirsene şu durumu bilader diyebilirsiniz pek tabii ama hem beni uzunca zamandır takip edenlerinizin hayli yakinen bildiği haklı çekincelerim mevcut, hem de... Ya açıkçası üzerimde, kendini eve zor atmış birinin rahatlaması var bir nevi, yeni maceralar için hala erken gibi, her ne kadar eriyip gidiyor olsam da. İşin boktan yanı şu, bu hale ve rahatlığına alıştıkça, daha da az şey buluyorum her geçen gün dışarıda ve diğer insanlara yapmaya hakikaten değecek, tadı azalıyor hepten.

Beni şuan iyi hissettiren, tadını unutmuş olmak belki bir sürü şeyin; hatırlasam özlerim biliyorum.

İçimde alelade bir heves kadar ciddiyetsiz de olsa hayata yeniden karışma kıpırtısı, buna karşılık yadsınamaz ciddilikte bir gardım, endişem var... Keşke yakınlık hissedebilseydim insanlara yeniden. Benim işim pazarlama, seslendirme sanatım; yani ister istemez sıcak kelimelerle konuşuyorum ama çoğu zaman yalnızca öyle gerektiği için. Keşke içimdeki örümcek ağlarını ve geçmişi silip atabilseydi biri de yeniden hakikaten sevinç dolu bir kıymet duyabilseydim birilerine.

Hayatım böyle nereye kadar gider bilmiyorum, dört duvarımın arasında en ve yazık ki tek güvendiğim kendimi dinleye dinleye; biliyorum bunu benden başkası da kıramaz esasen ama... Bu kadar yorulduğumu ben de bilmiyordum. Bir gün elimde bardak kırıp, kanadığımı çok sonra anlamıştım; bu defa da öyle, bu kadar kanadığımı yeni yeni anlıyorum. Bambaşka bir şey oldum çıktım artık, kendimi desen zaten saldım, her şeye üşeniyorum aklın durur.

Kurs murs grup etkinlikleri cart curt önermeyin bana, birileriyle tanışacaksam da bunun tekil ve referanslı olmasını tercih ederdim, kalabalıklar temelli aidiyetsiz hissettiriyor bana. Açıkçası ben o eskiden olan, daha doğrusu hep var sandığım sıkı dostlukları arıyorum ama hayatın gerçeği şu ki, yirmilerinden sonra kimse kimseyle o kadar yakın, dost olamaz, ben de isterdim aksine inanmayı ama inansam da güvenebilir miyim ki?

Keşke geçmişe dönebilseydim, hiçbir şeyi değiştiremeyecek olsam da.

Kaydol: Kayıtlar ( Atom )